Пошук


Рухі і супольнасці

Серада, 9 ліпеня 2008
Таварыства добрай смерці
09.07.2008 14:00
У Катэхізісе Каталіцкага Касцёла чытаем, што апошнімі рэчамі чалавека з’яўляюцца смерць, Божы суд, неба або пекла. Усімі магчымымі спосабамі людзі імкнуцца адцягнуць момант смерці, бо ў чалавеку ёсць прыроджанае жаданне жыць і страх перад неабходнасцю адысці з гэтага свету. Людзі, асабліва сучасныя, не хочуць нават думаць пра смерць. Між тым, статыстыка падае, што па ўсім свеце павялічваецца колькасць выпадкаў раптоўнай смерці, смерць збірае ўсё большае жніво падчас няшчасных выпадкаў, прыродных катаклізмаў і палітычных канфліктаў. Усе гэтыя з’явы павінны схіліць чалавека да разважання аб мізэрнасці зямнога недаўгавечнага жыцця, аб марнасці справаў гэтага свету, якія так мала трываюць, аб канчатковай мэце чалавечай душы, а таксама аб тым, каб у кожную хвіліну быць падрыхтаваным да смерці. Кожны крок у жыцці — гэта крок у накірунку смерці. Смерць, перадусім блізкіх нам людзей, абуджае ўнутранае супраціўленне і ставіць цяжкія пытанні аб сэнсе чалавечага жыцця, якое хутка прамінае. Таямніцу смерці можа раскрыць толькі вера. Для людзей веры праўда аб смерці не павінна быць трагічнай. Хрыстус паказаў, што смерць — не трагедыя, а пераход да іншага жыцця. «Я — уваскрасенне і жыццё. Хто верыць у Мяне, калі нават і памрэ, будзе жыць» (Ян 11, 25–26). Хоць мы любім жыццё, усё ж смерці не пазбегнем. Свет і зямное жыццё з’яўляюцца толькі памостам, па якому мы пераходзім у вечнасць. Святая Тэрэза ад Езуса кажа: «Памятай, што ў цябе толькі адна душа, і калі ты гэтую адзіную душу згубіш, у цябе не будзе іншай, якую ты мог бы збавіць». У самыя цяжкія хвіліны мы шукаем паратунку ў Марыі, якая з’яўляецца для свету «Апякункай і Маці добрай смерці». З гэтай мэтай Касцёл устанавіў і зацвердзіў Таварыства Маці Божай Апякункі добрай смерці, якое называюць таксама Апостальствам добрай смерці і якое цесна звязана з культам Маці Божай Балеснай. Культ Маці Божай Балеснай мае сваё глыбокае абгрунтаванне ў Евангеллі, асабліва ў Евангеллі ад святога Лукі (пар. Лк 2, 33–35) і Евангеллі ад святога Яна (пар. Ян 19, 25–27), а таксама ў вучэнні Айцоў Касцёла і святых. Да росквіту гэтага культу асаблівым чынам прычынілася Кангрэгацыя сэрвітаў, заснаваная ў XIII стагоддзі. Шматлікія брацтвы для ўшанавання Маці Божай Балеснай, якія ўзнікалі ў той час, падтрымліваліся аўтарытэтам Касцёла. Таварыства Маці Божай Апякункі добрай смерці ў цяперашняй яго форме было зацверджана Папам Піем X у 1908 г. Гэты Папа надзяліў Таварыства шматлікімі прывілеямі і адпустамі, а таксама надаў яму універсальны характар, пашыраючы сферу яго дзейнасці на ўвесь Касцёл. Таварыства было аддана асаблівай апецы Маці Божай ад Сямі Болесцяў і святому Юзафу — двум вялікім апекунам добрай смерці. Члены Таварыства сваімі малітвамі і ахвярамі жадаюць выпрасіць для верных католікаў трыванне ў асвячальнай ласцы, для рэлігійна абыякавых і грэшнікаў — ласку навяртання, для ўсіх — добрую і святую смерць. Рэалізуючы гэтую мэту, асобы з Таварыства часта скіроўваюць свае думкі да вечнасці і стараюцца пазбягаць граху, каб быць падрыхтаванымі да смерці ў любую хвіліну; практыкуюць асаблівае набажэнства да Маці Божай Балеснай і святога Юзафа; маюць удзел у заслугах, якія вынікаюць з супольных малітваў усіх членаў Таварыства; удзельнічаюць у прывілеях і ласках, якія з’яўляюцца плёнам святых Імшаў, што адпраўляюцца кожны дзень у іх інтэнцыях. У кожную суботу і апошнюю нядзелю месяца ў галоўнай рэзідэнцыі Таварыства ў Францыі адпраўляецца святая Імша ў інтэнцыях Апостальства добрай смерці. Для таго, каб дапасавацца да ўсіх вернікаў, да кожнага стану жыцця, Таварыства дапускае тры ступені. Гэта дае магчымасць уступіць у яго кожнаму чалавеку, без выключэння. Першая ступень прадугледжвае выказванне асабістай згоды і запіс у Кнігу таварыства, што раўназначна адданню сябе ў апеку Маці Божай Апякункі добрай смерці. На другой ступені прадугледжаны запіс у Кнігу і прыняцце на сябе абавязацельства маліцца кожны дзень раніцай і вечарам тры «Вітай, Марыя» з дадатковай малітвай у канцы: «Маці Божая, Апякунка добрай смерці, маліся за нас! Святы Юзаф, маліся за нас». Асобы, якія належаць да трэцяй ступені, адгаворваюць малітву, вызначаную для другой ступені, а таксама робяць штодзённы рахунак сумлення, акрамя таго, раз у месяц (напрыклад, у першую пятніцу ці першую суботу месяца) прыступаюць да сакрамэнтаў паяднання і Эўхарыстыі. Для іх таксама прадпісана хаця б кароткая хвіліна цішыні для разважання над годнай падрыхтоўкай да добрай смерці. Добра было б, каб у кожнай парафіі былі створаны Таварыствы Маці Божай Апякункі добрай смерці. Члены Таварыства могуць распаўсюджваць гэтую справу сярод сем’яў у парафіі, такім чынам яны будуць дапамагаць святарам, асабліва калі гаворка ідзе пра наведванне хворых і чуванне пры паміраючых. Уступленне ў Таварыства Маці Божай Апякункі добрай смерці стане найлепшай гарантыяй добрай смерці, дзейсным заахвочваннем да добрага выкарыстання часу, які Міласэрны Бог яшчэ дае нам на гэтай зямлі. Частае разважанне пра таямніцу смерці з’яўляецца найлепшым спосабам максімальнага выкарыстання Божых ласкаў і натхненняў у нашым цяперашнім жыцці. Сёння ў Беларусі існуе рэлігійная свабода, аднак святыні перапоўненыя толькі ў вялікія святы. Усё менш дзяцей прыходзяць на катэхезу пасля Першай святой Камуніі, вернікі занядбоўваюць рэлігійныя практыкі, клапоцяцца перадусім пра дабрабыт на гэтым свеце, паддаючыся прадузятасці, трапляючы ў палон розных прыхільнасцяў і заганаў. Таму кожны хрысціянін павінен нагадаць сабе, што «добра жыць — гэта шмат, добра памерці — гэта ўсё». Найвялікшае сведчанне сапраўды хрысціянскага бачання смерці даў усім сваім жыццём і адыходам у дом Айца Нябеснага Слуга Божы Ян Павел ІІ. У сваім тэстамэнце ён напісаў: «(...) З магчымасцю смерці кожны заўсёды павінен лічыцца. І заўсёды павінен быць падрыхтаваны да таго, што стане перад Панам і Суддзёю — і адначасова перад Адкупіцелем і Айцом. Таму і я пастаянна памятаю пра гэта, давяраючы гэты рашучы момант Маці Хрыста і Касцёла — Маці маёй надзеі». Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.  
Шанавальнікі святога Міхала Арханёла
09.07.2008 13:58
Таварыства пад назвай Апостальскі рух шанавальнікаў святога Міхала Арханёла адносіцца да малітоўных апостальскіх групаў. Да гэтага руху можа належаць кожны католік пасля адпаведнай падрыхтоўкі, якая працягваецца ад 3 да 6 месяцаў, а таксама заяўлення аб сваёй гатоўнасці спаўняць абавязкі членаў таварыства. Мэтай гэтага таварыства з’яўляецца імкненне да апостальскага жыцця з выкарыстаннем тых сродкаў, якія мае ў сваім распараджэнні Касцёл. З абавязкам апостальства члены таварыства спалучаюць культ святога Міхала Арханёла і Анёлаў Ахоўнікаў. Праз малітву альбо якім-небудзь іншым спосабам яны садзейнічаюць распаўсюджанню Валадарства Божага на зямлі. Дэвізам таварыства з’яўляецца кліч святога Міхала Арханёла «Хто як Бог», а таксама заахвочванне да таго, каб у жыцці кіравацца двума прынцыпамі: стрыманасць і праца. Гэтым дэвізам члены таварыства выказваюць сваё захапленне веліччу, дабрынёю і любоўю Бога, а таксама заяўляюць аб сваёй гатоўнасці належным чынам ушаноўваць Яго і нават змагацца за гэтае ўшанаванне, калі з’явіцца такая неабходнасць. У сваю чаргу, стрыманасць — гэта праява ўнутранай свабоды чалавека, які здольны пераадольваць дрэнныя схільнасці і ўсялякага роду неўпарадкаванасць, уласцівыя натуры чалавека. Побач са стрыманасцю ідзе праца ў патройным вымярэнні: духоўным, разумовым і фізічным. Дзякуючы практыкаванню так разуметых стрыманасці і працы члены таварыства самарэалізуюцца і такім чынам праслаўляюць Бога. Таварыствам апякуюцца святары з Кангрэгацыі Святога Міхала Арханёла — міхаліты. Кангрэгацыя вызначае спецыяльнага святара, які клапоціцца пра развіццё і адказвае за фармацыю таварыстваў у розных мясцовасцях. Ён таксама час ад часу праводзіць спецыяльныя рэкалекцыі — духоўныя практыкаванні для існуючых апостальскіх груп. Падчас рэкалекцый святар растлумачвае членам таварыства іх абавязкі і прывілеі і заахвочвае іх да дзейснага апостальства. Раз ці два разы на месяц адбываюцца сустрэчы таварыства. Галоўная частка сустрэчы — малітва да святога Міхала Арханёла, Анёлаў Ахоўнікаў і іншых святых. Пасля малітвы чытаецца фрагмент Евангелля, прапануецца разважанне над яго зместам і спецыяльная малітва, звязаная з прачытаным фрагментам Святога Пісання. Гэтыя малітвы прамаўляюць індывідуальна самі ўдзельнікі спаткання, завяршаючы малітоўны заклік асабістай просьбай аб патрэбных Божых ласках. Напрыканцы сустрэчы падаецца інфармацыя з жыцця Касцёла, а таксама члены таварыства заахвочваюцца да таго, каб яны бралі на сябе абавязацельствы здзяйсняць розныя апостальскія ўчынкі, напрыклад, наведванне хворых, падтрымка бедных. Таварыства імкнецца да ўзрастання колькасці членаў, якія заяўляюць аб сваёй дабраахвотнай прыналежнасці да яго, асабліва, каб у яго шэрагі ўступала моладзь і дзеці. Такім чынам таварыства жадае ажывіць сваю дзейнасць і абараніць дзяцей ад небяспекі сапсаванасці. У гэтым пастулаце крыецца заклік да рэлігійнага выхавання і дабрадзейнага жыцця з дзіцячых гадоў. Таварыства кіруецца ўласным Статутам, які распрацаваны ксяндзамі-міхалітамі. Паводле Статута абавязкамі членаў таварыства з’яўляюцца цнатлівае жыццё ў сяброўстве з Богам, развіццё культу святога Міхала Арханёла і Анёлаў Ахоўнікаў, штодзённае адгаворванне вызначаных малітваў, клопат пра развіццё пакліканняў да святарства і манаскага жыцця, удзел у апостальскіх працах пры сваёй парафіі, аказанне ўзаемнай дапамогі членам таварыства і спачуваючым, клопат пра яго колькаснае развіццё, удзел у рэкалекцыях таварыства і складанне раз у год адпаведнага ахвяравання на мэты таварыства. Члены таварыства адораны таксама выключнымі прывілеямі. Яны маюць удзел у духоўных дабротах кангрэгацыі ксяндзоў-міхалітаў, асаблівым чынам карыстаюцца плёнам спецыяльных святых Імшаў у іх інтэнцыях. Праз удзел у супольных малітвах шанавальнікі святога Міхала Арханёла паглыбляюць духоўную лучнасць з Богам і Анёламі і перажываюць таямніцу свайго жыцця як служэнне Богу. За памерлых членаў руху ў месяцы лістападзе ксяндзы-міхаліты адпраўляюць спецыяльную святую Імшу. Святыя Імшы адпраўляюцца таксама пры атрыманні звестак аб смерці членаў таварыства. Дзейнасць гэтага руху вельмі плённая для сучаснага Касцёла. Гэтая дзейнасць у цяперашнія часы, калі ўзяць пад увагу ўзмоцненую актыўнасць дэманаў, з’яўляецца як мага больш пажаданай. У розных дыяцэзіях Каталіцкага Касцёла ўзнікае неабходнасць таго, каб вернікі вярнуліся да адгаворвання малітвы, складзенай Папам Львом XIII, з просьбай аб дапамозе святога Міхала Арханёла ў барацьбе са злымі духамі. Развіццё таварыстваў і каталіцкіх рухаў шанавальнікаў святога Міхала Арханёла мае асаблівыя падставы ў Касцёле на Беларусі. Святары і вернікі, перажываючы адраджэнне Каталіцкага Касцёла ў нашай краіне, прасілі Святога Айца Яна Паўла ІІ, каб ён абвясціў святога Міхала Арханёла апекуном мясцовай касцёльнай правінцыі. Папа ўчыніў гэта і дазволіў, каб дзень святога Міхала на Беларусі адзначаўся як свята. Да гэтага свята вернікі рыхтуюцца, молячыся спецыяльныя навэнны. У гэтых абставінах развіццё таварыстваў святога Міхала сярод нас становіцца вельмі пажаданым. Таварыства святога Міхала ў парафіі можа складацца з групы вернікаў, якія прасякнуты ідэяй асабістай святасці. Чым больш будзе дзейнічаць такіх малітоўных групаў, тым менш будзе сярод нас людзей, якія грашаць. Няхай гэтыя разважанні пасадзейнічаюць стварэнню такіх апостальскіх групаў, каб яны былі для ўсіх вернікаў дзейснай дапамогай на шляху збаўлення. Малітва-экзарцызм Папы Льва XIII да святога Міхала Арханёла Святы Арханёле Міхале, беражы нас у змаганні, будзь нам абаронаю супраць спакусы і пастак злога духа, — пакорна просім, няхай яго знішчыць Пан Бог, а Ты, князю войска нябеснага, магутнасцю Божай скінь у пекла шатана і іншых злых духаў, якія на згубу душ снуюць па свеце. Амэн. Марыя, Каралева Святых Анёлаў, маліся за нас! Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.  
Шанштацкая справа сем’яў
09.07.2008 13:57
Глыбокія і імклівыя перамены, якія адбыліся ў апошнім стагоддзі як у грамадскай, так і ў культурнай сферах, сталі прычынаю няўпэўненасці і разгубленасці многіх сем’яў. Сярод паўсядзённасці хрысціянскія сужэнцы затрымліваюцца на пасрэднасці, не заўважаючы вялікага багацця ласкі, якое нясе з сабою заключэнне сакрамэнтальнага сужэнскага саюза. Таму з’явілася вострая неабходнасць душпастырскага клопату Касцёла, а таксама належнай і поўнай сужэнскай фармацыі, каб сужэнцы былі тым, кім павінны быць згодна з Божай задумай. Другі Ватыканскі Сабор шмат увагі прысвяціў тэматыцы сужэнства як спецыфічнага шляху да святасці. У дакументах Сабору чытаем: «Для ўсіх зразумела, што ўсе хрысціяне, якое б сацыяльнае становішча і прафесію яны не мелі б, пакліканыя да поўні хрысціянскага жыцця і да дасканаласці ў любові». Дакументы Касцёла апошніх гадоў указваюць на «недамаганні» сучаснай сям’і. «Сёння сям’я, — піша Ян Павел ІІ, — знаходзіцца пад уплывам вялікіх, глыбокіх і імклівых грамадскіх і культурных пераменаў. Многія сем’і перажываюць гэта, захоўваючы вернасць тым каштоўнасцям, якія складаюць фундамент інстытута сям’і. Іншыя — аказаліся ў стане няўпэўненасці і разгубленасці адносна сваіх заданняў, а часам нават засумняваліся і амаль страцілі ўсведамленне праўдаў пра сужэнскае і сямейнае жыццё і іх канчатковае значэнне. А іншыя, у выніку спазнаных несправядлівасцяў, сутыкаюцца з перашкодамі ў выкарыстанні сваіх асноўных правоў». Ян Павел ІІ звяртаецца да гэтай праблемы таксама ў Лісце да сем’яў. «Не раз бывае цяжка супраціўляцца перакананню ў тым, — піша Папа, — што робіцца ўсё, каб тое, што з’яўляецца „неналежнай сітуацыяй“, што пярэчыць „праўдзе і любові“ ва ўзаемаадносінах паміж мужчынамі і жанчынамі, што разбівае еднасць сем’яў, не зважаючы на сумныя вынікі, асабліва калі гаворка ідзе пра дзяцей, — каб усё гэта паказаць як „належнае“ і прывабнае, надаючы яму знешнюю захапляльнасць. Такім чынам заглушаецца чалавечае сумленне, дэфармуецца тое, што сапраўды добрае і прыгожае, а чалавечая свабода прыносіцца ў ахвяру сапраўднаму зняволенню». Для таго, каб каталіцкае сужэнства магло споўніць сваё пакліканне да святасці ў сённяшнім свеце, безумоўна, неабходна выпрацаваць новую мадэль, пра якую Папа Ян Павел ІІ гаварыў у сваёй гаміліі да сем’яў падчас пілігрымкі ў Польшчу. Гэта мадэль Аркі Запавету з Богам у Хрысце. Да выпрацавання такой мадэлі сужэнства як Аркі Запавету звяртаецца ў сваіх духоўных прынцыпах Марыйны апостальскі рух з Шанштата, заснаваны 18 кастрычніка 1914 года Слугой Божым ксяндзом Ёзафам Кэнтэніхам. У Марыйным апостальскім руху з Шанштата, які названы па месцы ўзнікнення Шанштацкім рухам, асаблівае месца займае сям’я. Мэтай руху з’яўляецца маральна-рэлігійнае аднаўленне свету праз выхаванне з дапамогай Маці Божай новага чалавека ў новым хрысціянскім грамадстве. Дасягненне апостальскай мэты руху заснавальнік звязваў з аднаўленнем хрысціянскай сям’і. Гэта праяўляецца ў тым, што Шанштацкі рух распрацаваў для сем’яў марыйную духоўнасць і дзякуючы адпаведнай фармацыі рух садзейнічае развіццю і будаванню моцных сямейных сувязяў. Ідэя «новага чалавека і новага грамадства», пра якую кажа айцец Кэнтэніх, мае свае біблейскія падставы: «Калі хто ў Хрысце, той новае стварэнне» (2 Кар 5, 17). Гэты ідэал асабліва бачны ў выпадку сакрамэнтальнага сужэнства. Для членаў Шанштацкага руху асновай духоўнасці з’яўляюцца марыйная фармацыя, імкненне да святасці ў штодзённым жыцці, а таксама шлях духоўнай дзіцячасці. Разглядаючы сужэнства як адзін з шляхоў імкнення да хрысціянскай дасканаласці, Шанштацкі рух прапануе марыйную фармацыю, якая абапіраецца на Запавет любові з Маці Божай Тройчы Дзівоснай. Марыйная фармацыя ў Шанштацкім руху скіравана на сфармаванне марыйнага стылю жыцця асобы — новага чалавека — у апоры на моцны фундамент, якім з’яўляецца не нейкая ідэя, а асоба Езуса Хрыста. Крыніцай выхавання новага чалавека ў Шанштацкім руху з’яўляецца сапраўдная любоў да Маці Божай. Марыя, будучы прыкладам новага чалавека, з’яўляецца адначасова яго Выхавальніцай. Таму: «Марыя ідзе праз свет як вялікая Выхавальніца людзей. Яна жадае ўсюды нанава нараджаць Хрыста і такім чынам ратаваць хрысціянскую індывідуальнасць, якая знаходзіцца пад пагрозай, разбураны парадак свету і чалавечае грамадства». Марыя, якую ў Шанштацкім руху ўшаноўваюць як Маці Тройчы Дзівосную, асаблівым чынам спаўняе гэтае заданне з Шанштацкага санктуарыя. Праз даверлівае прысвячэнне і даручэнне сябе Марыі, а праз Яе — Богу, адбываецца выхаванне хрысціянскай індывідуальнасці. Марыйнае выхаванне запэўнівае сувязь з Марыяй, якая ў выніку вядзе да глыбокай сувязі з Богам Айцом, Хрыстом і Духам Святым. Сужэнцы, якія прымаюць рашэнне належаць да Справы сем’яў, заключаюць з Маці Божай Тройчы Дзівоснай Запавет любові. Моцаю гэтага запавету яны становяцца раўнапраўнымі партнёрамі запавету любові, які існуе паміж імі, і як адна супольнасць становяцца партнёрамі запавету з Богам. З гэтага запавету вынікае для іх заданне нястомна ўдасканальваць сваю любоў і будаваць сваю непаўторную сувязь з Богам. Запавет Любові ў Шанштацкім руху мае глыбокія карані ў біблейскім запавеце Бога з чалавецтвам. «У гісторыі збаўлення Бог ёсць Богам Запавету», — кажа айцец Кэнтэніх. Запавет любові, як і запавет усіх хрысціянаў, чэрпае сваю духоўную моц са святога хросту і на яго абапіраецца. Таму што сэнсам і мэтай Запавету любові з’яўляецца жывы запавет са Святой Тройцай. Паводле задумы айца Кэнтэніха сям’я была цэнтральнай супольнасцю, якой павінен быў служыць заснаваны ім Шанштацкі рух. Гаворачы пра заснаванне Справы сем’яў, ён усведамляў, што якімі будуць сем’і, такім будзе ў будучыні вобраз Касцёла і грамадства. Ён заахвочваў да мабілізацыі ўсіх сіл у накірунку арганізацыі руху, які прапагандаваў бы ідэал каталіцкага сужэнства, згоднага з задумаю Бога, і паказваў яго свету. На думку заснавальніка, Шанштацкая справа сем’яў рэалізуе мэту ўсяго Шанштацкага руху — новы чалавек і новае грамадства, — імкнучыся сфармаваць новы вобраз айца, маці і дзіцяці. Аднак для таго, каб сфармаваць новы вобраз сям’і, неабходна належным чынам разумець сам сакрамэнт сужэнства. Ідэал адноўленай хрысціянскай духоўнасці айцец Кэнтэніх бачыў у Назарэцкай Сям’і. Святая Сям’я з Назарэта стала для яго натхненнем да заснавання такой супольнасці, якая была б здольнай сфармаваць у сваіх шэрагах новы вобраз мужчыны-айца і новы вобраз жанчыны-маці. Прыклад гэтага «новага чалавека» ён бачыў у Марыі — новай Еве. Марыйная фармацыя ў Шанштацкім руху павінна дапамагчы сужэнцам у стварэнні «новай супольнасці», сфармаванай па прыкладзе таямніцы Святой Тройцы. У сакавіку 1942 года айцец Кэнтэніх апынуўся ў лагеры Дахаў. Падчас зняволення яго не пакідаюць думкі пра далейшую апостальскую працу. Павольна даспяваў план заснавання Справы сем’яў. У свята Маці Божай з гары Кармэль 16 ліпеня 1942 года айцец Кэнтэніх у Дахаў прыняў Акт запавету любові, які склаў адзін са зняволеных у лагеры, такім чынам быў пакладзены пачатак Справе сем’яў. Пасля заканчэння вайны і вяртання ў Шанштат айцец Кэнтэніх надалей нястомна працуе над арганізацыяй Справы сем’яў. Матывацыяй для яго былі распазнаваныя «знакі часу». На фоне розных гістарычных пераменаў, якія адбываліся ў свеце, заснавальнік бачыў неабходнасць змяніць таксама і тагачаснае разуменне сужэнства, сям’і і жанчыны. Аднаўлення патрабавалі таксама аўтарытэт бацькоўства і ўяўленне аб месцы дзіцяці ў сям’і. Шанштацкая справа сем’яў дапамагае сужэнцам найперш у ясным і глыбокім пазнанні маральнага парадку ў сужэнскім жыцці, каб пазней, учытваючыся ў вучэнне Настаўніцкага інстытуту Касцёла, самі сужэнцы лепей пазнавалі Божую задуму адносна святасці перадачы жыцця і адказнасці за яе. Заключаючы Запавет любові, сужэнцы імкнуцца да таго, каб не толькі ўшаноўваць Маці Божую, як прыклад, але таксама спазнаваць Яе дапамогу ў штодзённым сужэнскім жыцці. Маці Божая, найглыбей з’яднаная з Богам, уводзіць сужэнцаў у дасканалы запавет з Богам. Яны становяцца жывым санктуарыем — месцам, прысвечаным Богу. Запавет любові з’яўляецца гарантыяй для чалавечай, часта нетрывалай любові маладых. Сужэнская любоў, давераная Марыі, гэта ўжо не прыватная любоў дзвюх асобаў, яна свядома скіроўваецца імі на любоў да Бога. Прысвячэнне сябе ў Запавеце любові прадугледжвае як умову запавету імкненне да ідэалу мужчыны і жанчыны. Сужэнцы чакаюць у гэтым асаблівай дапамогі Маці Божай. Марыя, знаходзячыся найбліжэй да Хрыста, як некалі ў Кане Галілейскай, так і сёння ў Запавеце любові апярэджвае сужэнцаў у выпрошванні неабходных ласкаў у Яе Сына. Марыя, як і там, жадае сапраўднага шчасця для сужэнцаў. Для таго, каб прыняць гэты дар мацярынскага і ў той жа час выхаваўчага клопату Марыі, сужэнцы абавязуюцца ў Запавеце любові свядома працаваць над сабою праз прынясенне духоўных ахвяраў, звязаных з гэтаю працаю, якія становяцца ўкладамі ў скарбніцу ласкаў. Імкненне сужэнцаў да святасці рэалізуецца пры дапамозе пэўнай формы самавыхавання. Паступова пазнаючы Божую волю адносна саміх сябе, свайго сужэнства і сваёй сям’і, імкнуцца дасягнуць святасці. Гэта адпавядае задуме заснавальніка: «Мы не павінны гаварыць: мы хочам быць святымі, нягледзячы на тое, што жывем у сужэнстве, але мы хочам быць святымі, таму што жывем у сужэнстве». У фармацыі сужэнцаў у Шанштацкім руху важную ролю іграе хатні санктуарый. Гэта месца ў доме, прызначанае для супольнай і індывідуальнай малітвы. Дзякуючы абразам і рэлігійным сімвалам яно дапамагае адчуць прысутнасць Бога. Распаўсюджванню практыкі хатніх санктуарыяў паспрыяла вучэнне Другога Ватыканскага Сабору аб сям’і як «хатнім касцёле», дзе, як і ў Касцёле, актуалізуецца сапраўдная супольнасць з Богам. У выбраным месцы дома сям’я складае Акт запавету любові. «У гэтым пачэсным месцы» змяшчаюцца таксама знакі заключанага запавету: крыж — знак запавету Хрыста з Касцёлам як Абранніцай, а таксама абраз Маці Божай Тройчы Дзівоснай — знак шанштацкага Запавету любові. Хатні санктуарый становіцца месцам, дзе працягвае здзяйсняцца літургічны культ ушанавання Бога, які мае месца ў супольнасці Касцёла. Айцец Кэнтэніх заахвочваў развіваць рэлігійныя абрады і традыцыі, дзякуючы якім каштоўнасці веры перадаюцца з пакалення ў пакаленне. З гэтай мэтай у Шанштацкім руху акцэнтуецца асобая форма духоўнай падрыхтоўкі з нагоды асаблівых літургічных падзеяў, касцёльных святаў, марыйных урачыстасцяў, сужэнскіх і сямейных гадавінаў. Хатні санктуарый становіцца школай перадачы сужэнцамі дэпазіту веры сваім дзецям і прывучэння іх з малых гадоў да літургіі Касцёла. Значэнне хатняга санктуарыя для сужэнцаў можна акрэсліць словамі Яна Паўла ІІ, які назваў яго «прывілеяваным сродкам умацавання камуніі любові (...) і развіцця сужэнскай духоўнасці». Шанштацкі рух з’яўляецца адным са шматлікіх рухаў, якія ўзніклі ў апошні час у Каталіцкім Касцёле і якія хутка і інтэнсіўна развіваюцца ў многіх кутках свету. Дзякуючы распрацаванай духоўнасці рух эфектыўна садзейнічае цэласнай сужэнскай фармацыі, дапамагае дасягнуць святасці ў штодзённым жыцці. Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.  
Жывы Ружанец
09.07.2008 13:55
Сярод многіх груп і рухаў, якія існуюць у Касцёле, найбольш вядомым у нашым рэгіёне, напэўна, з’яўляецца Жывы Ружанец. Жывы Ружанец — гэта супольнасць людзей, у склад якой уваходзіць не менш за 20 чалавек, якія штодзённа на працягу месяца моляцца Ружанец: кожная асоба чытае адну таямніцу. Гэтыя супольнасці часта называюць «Ружамі». Хто ж не бачыў у нашых парафіях людзей, якія аб’яднаны ў Жывы Ружанец і якія моляцца ружанцовай малітвай з вялікай адданасцю і шчырасцю? Таварыства Жывога Ружанца было заснаванае Палінай Жарыко ў Францыі ў 1826 годзе. «Самая складаная і самая цяжкая справа — зрабіць Ружанец малітваю ўсіх, — пісала яна тады, — аднак кожны чалавек можа знайсці на працягу дня некалькі хвілін, каб прачытаць дзесятку Ружанца, гэта значыць адну таямніцу». Паліна Жарыко пачала арганізоўваць групы па пятнаццаць чалавек, якія пазней былі названыя «Жывымі Ружамі». Кожны з членаў групы павінен быў адмаўляць адну таямніцу, такім чынам, усе разам штодзённа маліліся ўвесь Ружанец. Непрачытаная таямніца — гэта не грэх, а страта заслугі. Мэта Таварыства Жывога Ружанца, паводле заснавальніцы, — падтрымка праз малітву, духоўную і матэрыяльную ахвяру місійнай дзейнасці Касцёла. Справу Паліны Жарыко падтрымалі многія біскупы, а генерал закону дамініканаў далучыў Таварыства Жывога Ружанца да вялікай Дамініканскай ружанцовай сям’і, у якую ўваходзілі Ружанцовае брацтва і Вечны Ружанец. Папа Грыгорый ХVІ адобрыў Таварыства Жывога Ружанца, якое ў хуткім часе распаўсюдзілася ва ўсёй Францыі, а потым ва ўсім свеце. Праз пяць гадоў Паліна Жарыко пісала: «Колькасць людзей, якія моляцца дзесятку Ружанца, расце з неверагоднай хуткасцю ў Італіі, Швейцарыі, Бельгіі, Англіі і многіх рэгіёнах Амерыкі... Усюды, дзе ствараюцца Таварыствы Жывога Ружанца, можна заўважыць незафіксаванае раней умацаванне дабра. Паступова мы становімся з’яднанымі ў малітве з усімі людзьмі свету». Распачынаючы 25-ы год свайго пантыфікату, Слуга Божы Ян Павел ІІ у апостальскім лісце «Ружанец Панны Марыі» абвясціў Год Ружанца. Вялікі Папа, верны прыхільнік ружанцовай малітвы, увёў новую частку Ружанца — таямніцы святла, — якая ахоплівае гады публічнай дзейнасці Езуса, «каб Ружанец больш абгрунтавана можна было назваць пераказам Евангелля». З таго часу Ружанец налічвае 20 таямніцаў, таму «Жывыя Ружы» складаюцца цяпер з дваццаці чалавек. «Ружанцовая малітва — гэта малітва чалавека за чалавека; гэта малітва людской салідарнасці, супольная малітва адкупленых, у якой адлюстраваны дух і інтэнцыя Той, якая займае першае месца сярод адкупленых — Марыі, Маці і Вобразу Касцёла; гэта малітва за ўсіх людзей свету, усіх гістарычных часоў, жывых і памерлых, якія пакліканыя ствараць разам з намі Цела Хрыста і станавіцца разам з Ім спадкаемцамі хвалы Айца», — пісаў Ян Павел ІІ. Ружанец — гэта евангельская малітва, бо ён складаецца не толькі з Малітвы Панскай і Анёльскага прывітання, але пабудаваны на разважаннях над евангельскімі таямніцамі нашага адкуплення. Па гэтай прычыне Ружанец называецца пераказам найважнейшых праўдаў Евангелля. «У пабожнасці, таксама як і ў любові, не надакучыць часты паўтор адных і тых жа слоў, бо агонь любові, які нас распальвае, чыніць так, што яны заўсёды ўтрымліваюць штосьці новае», — пісаў Папа Пій ХІ. Сяброўства з Богам нельга дасягнуць адразу, але разважанне над таямніцамі жыцця Марыі і Езуса дапамагае перажыць блізкасць Бога. Ружанцовая малітва патрабуе ведання асноўных праўдаў веры і адначасова «ўтрымлівае» нашу памяць, нашу ўвагу на найважнейшых падзеях, якія паўплывалі на наш лёс тут на зямлі і ў вечнасці, на збаўчых падзеях з жыцця Езуса і Найсвяцейшай Маці. Ружанец, які мы молімся, пераходзячы ад таямніцы да таямніцы, паглыбляе нашу веру і вучыць нас, што і мы павінны перажываць падзеі нашага жыцця такім жа чынам, каб гэта хоць крыху было падобна да таямніцаў нашага збаўлення, над якімі мы разважаем. Жывы Ружанец «дыхае праўдамі веры», яго члены стараюцца не толькі маліцца за іншых ва ўсіх інтэнцыях Касцёла і асабістых інтэнцыях, але вучацца перажываць сваё жыццё, захоўваючы вернасць Богу. Яны таксама далучаюцца да апостальскай дзейнасці мясцовага Касцёла. У многіх парафіях Таварыства Жывога Ружанца ўяўляе сабой групу людзей, заўсёды гатовых прыйсці на дапамогу, людзей, якія маюць духоўны вопыт, якія могуць прысвячаць свой час, сваё здароўе і свае сілы для дабра супольнасці веруючых, не чакаючы за гэта ніякай грашовай узнагароды. Супольнасці Жывога Ружанца з’яўляюцца не толькі супольнасцямі малітвы, але і супольнасцямі ўчынкаў, часта вельмі ахвярных. У марыйнай ружанцовай школе мы вучымся ў Маці Божай ні ў чым не адмаўляць Пану Богу і радасна несці свой штодзённы крыж працы, стомленасці, розных праблемаў разам з Хрыстом аж да хвалебных таямніцаў святога Ружанца. Кожная апостальская група ў Касцёле, каб захаваць свой дынамізм і духоўна развівацца, патрабуе таго, хто б яе ажыўляў, патрабуе кіраўніцтва. Жывым Ружанцам звычайна апякуецца святар, часцей за ўсё пробашч, з дапамогаю адказных асобаў. Супольнасць Жывога Ружанца сустракаецца раз на месяц на супольнай малітве, на змене ружанцовых таямніцаў, і звычайна падчас гэтай сустрэчы выслухоўвае хаця б кароценькія духоўныя і апостальскія настаўленні душпастыра. Такая рытмічнасць сустрэчаў гарантуе і забяспечвае добры стан духоўнага жыцця ўсяго Таварыства Жывога Ружанца. Жывы Ружанец — гэта вялікі скарб у жыцці Касцёла. Мы дзякуем Богу за тое, што супольнасць Жывога Ружанца прысутнічае ў супольнасці Касцёла і молімся аб яе пастаянным развіцці і трыванні. Гэтыя просьбы мы стараемся як найчасцей узносіць такім дарагім і знаёмым нам заклікам: Каралева святога Ружанца, маліся за нас! Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.  
Рух «Маці ў малітве»
09.07.2008 13:52
Рух «Маці ў малітве» распаўсюджаны ва ўсім свеце. Яго дэвіз — «Аб’яднаўшыся ў малітве, мы выратуем нашых дзяцей». Мэта руху — усведамленне кожнай маці свайго мацярынскага паклікання праз малітву, бязмежны давер да Бога і даручэнне дзіцяці Яго абароне. Маці перш за ўсё павінна быць удзячная Богу Створцы за дар мацярынства. У гэтым сваім пакліканні і заданні маці не застаецца адна, бо яна — толькі часовы апякун душы свайго дзіцяці. Усе маці павінны ўсвядоміць, што Езус любіць іх дзяцей нават больш, чым яны самі, што Ён жадае абараніць іх і хоча, каб яны ўзрасталі ў Ім. Пан Бог умешваецца толькі тады, калі Яго просяць аб гэтым, і таму чакае мацярынскага заступніцтва за дзяцей. Молячыся за сваё дзіця, маці павінна паспрабаваць зразумець, чаго хоча для яе дзіцяці Бог, і маліцца аб здзяйсненні Божай, а не сваёй уласнай волі адносна дзіцяці. Гэта вельмі цяжкая малітва, бо кожнай маці напачатку здаецца, што толькі яна ведае, у чым мае патрэбу яе дзіця. У Евангеллі паводле святога Яна Езус гаворыць, што жанчына, калі народзіць дзіця, не памятае пра гора, бо нарадзіўся чалавек на свет (пар. Ян 16, 21). Кожнай жанчыне, якая становіцца маці, Бог дае гэтую вялікую, ні з чым не параўнальную радасць — радасць мацярынства. Ён хоча, каб усе маці былі шчаслівымі, каб ведалі, што нават калі ў жыццё прыходзяць праблемы, якія здаюцца абсалютна безнадзейнымі, то надзея ўсё ж ёсць, бо для Бога няма нічога немагчымага (пар. Мц 19, 26). Пан просіць усіх маці давяраць Яму. Езус жадае, каб кожная маці прыйшла да Яго і малілася так: «Пане, вось мае дзеці. Ты любіш іх яшчэ больш, чым я. Ты можаш змяніць тое, што не ў маіх сілах змяніць. Таму я аддаю іх у Тваю апеку і радуюся, бо я давяраю Табе». Часам мы адчуваем радасць не таму, што абставіны змяніліся, а таму, што змянілася нашае стаўленне да іх, бо мы ўбачылі іх па-іншаму, як быццам Божымі вачыма. І мы ведаем, што калі будзе такая воля Пана Бога, усё можа змяніцца. Поўнасцю давяраючы Богу, кожная маці павінна ўсведамляць таксама і сваю адказнасць. Абавязкі і адказнасць маці відавочныя: трэба любіць сваіх дзяцей, клапаціцца пра іх, выхоўваць, карміць і апранаць, а таксама яшчэ шмат чаго іншага. Але ўсведамленне мацярынскай адказнасці павінна быць яшчэ больш глыбокім. Гэта адказнасць перад Богам. Многія жанчыны працягваюць хвалявацца за сваіх дарослых дзяцей і ўсё яшчэ адчуваюць сваю адказнасць за іх паводзіны. Аднак адзіная адказнасць маці за яе дарослае дзіця заключаецца ў тым, каб быць з ім тады, калі яна яму неабходная, каб любіць яго, даваць яму парады і маліцца за яго. Маці павінна даць свайму дзіцяці свабоду, хоць часам для яе гэта вельмі цяжка. Тады трэба ўзгадаць словы псальма: «Ускладзі клопат свой на Пана, і Ён цябе падтрымае» (Пс 55 [54], 23), — даверыцца Богу і сказаць Яму: «Мы нічога не можам зрабіць; толькі Ты, Пане, усё можаш». Святы Пётр, асцерагаючы хрысціянаў ад шматлікіх небяспекаў гэтага свету, пісаў: «Праціўнік ваш, д’ябал, як леў, кружыць з рыкам, шукаючы, каго пажэрці» (1 П 5, 8). Таму неабходна, асабліва ў наш вельмі неспакойны час, прасіць у Бога абароны. Маці павінны прасіць Пана Бога, каб Ён абараніў іх дзяцей ад зла, якое існуе навокал, бо менавіта маці найлепш вядомая яго знішчальная моц. Па меры таго, як сама маці набліжаецца да Бога, сатана будзе з усё большай сілай імкнуцца перашкодзіць ёй і таму ў першую чаргу скіруе свае напады супраць яе дзіцяці. Вось чаму гэтая малітва такая важная. Будзем жа штодзённа маліцца, просячы ў Бога абароны для нашых дзяцей! Маці часам лічыць, што яна мае ўсе адказы для свайго дзіцяці; яна думае, што ведае яго жыццёвыя патрэбы і — у пэўнай ступені — мае рацыю. Але наколькі лепш за маці ўсе патрэбы дзіцяці ведае наш Нябесны Айцец! Таму вельмі важна прасіць Яго, каб Ён асвячаў сэрцы і думкі маці. Просячы Бога аб асвячэнні, маці пацвярджае сваю залежнасць ад Яго. Яна гаворыць: «Пане, мне цяжка, я прашу Цябе, дапамажы мне!». Менавіта такі дзіцячы давер да Яго з’яўляецца благаслаўлёным. «Калі ж вы, будучы злымі, умееце даваць добрыя дары дзецям вашым, тым больш Айцец Нябесны дасць Духа Святога тым, хто папросіць у Яго» (Лк 11, 13). Езус вучыць нас не судзіць адзін аднаго, але часам у малітву маці ўсё ж такі можа закрасціся асуджэнне: «Пане, я прашу Цябе, каб яны больш не былі такімі кепскімі...». Усе хрысціянскія маці павінны навучыцца бачыць у сваіх дзецях самога Езуса. Калі сын ці дачка трапілі ў дрэнную кампанію, прызвычаіліся да алкаголю ці наркотыкаў або сутыкнуліся з якімі-небудзь іншымі цяжкасцямі, яны пачынаюць адчуваць сябе вельмі дрэннымі людзьмі і пакутуюць ад гэтага, але не могуць знайсці ў сабе сілы, каб выправіцца. Разам з тым усе дзеці падсвядома хочуць, каб бацькі ўспрымалі, а не адкідалі іх. Таму бацькі, і перш за ўсё маці, не могуць прычыняць свайму дзіцяці падвойнага болю — болю ад самой праблемы і болю ад таго, што дзіця застаецца без бацькоўскай спагады. Пан Бог просіць нас быць добрымі, любячымі, Ён вучыць бачыць Яго ў кожным чалавеку. Калі маці сапраўды бачыць Езуса ў сваім дзіцяці, то, што б з ім ні здарылася, яна заўсёды будзе ставіцца да яго з любоўю і павагай. Дзіцяці, якое трапіла ў складаную жыццёвую сітуацыю, тым больш патрэбныя павага і любоў, а таксама ўпэўненасць, што маці заўсёды на ягоным баку. Таму абавязак усіх маці прасіць аб дабрыні і любові да сваіх дзяцей. «Калі хто прымае адно такое дзіця ў імя Маё, той Мяне прымае» (Мц 18, 5). Малітва маці Пане, дай мне Твае вочы, каб я магла бачыць Цябе ў маіх дзецях, дай мне Тваё сэрца, каб любіць іх, і Тваю пяшчоту, каб дапамагаць ім расці. Дай мне Тваю мудрасць, каб накіроўваць іх, і Тваю моц, калі трэба даць ім свабоду. Амэн.  Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006
Рух факаляраў
09.07.2008 13:51
Кожную першую сераду месяца ў архікатэдральным касцёле Імя Найсвяцейшай Панны Марыi ў Мінску пасля святой Імшы на 18.30 адбываюцца сустрэчы ўдзельнiкаў руху факаляраў. Далучыцца да супольнасці могуць усе жадаючыя. Кожны месяц факалярам прапануецца для разважання Слова Жыцця з тлумачэннем заснавальнiцы руху Кьяры Любiч, якое можна знайсцi тут >>> Слова facolare мае італьянскае паходжанне і азначае «сямейны ачаг», а ў шырокім значэнні — сям’ю. Заснавальніцай руху факаляраў, або Справы Марыі, з’яўляецца К’яра Любіч, якая нарадзілася ў 1920 годзе ў Трэнта, у Італіі. К’яра ўжо з маладосці актыўна ўдзельнічала ў справах Каталіцкага Касцёла. Знамянальнай была паездка ў 1939 годе ў Ларэта на з’езд каталіцкіх студэнтак. Тут, у перапынках паміж канферэнцыямі, яна накіроўваецца ў Назарэцкі домік, каб у цішыні разважаць над вялікімі таямніцамі жыцця Святой Сям’і. Разважаючы над цнатлівым сумесным жыццём гэтых трох святых асобаў, К’яра загарэлася думкаю, якая ўжо не пакідала яе: жыць, як Асобы Святой Сям’і. Напрыканцы з’езду падчас святой Імшы ў яе з’явілася перакананне, што гэты ідэал можа прынесці шмат добрых пладоў. З гэтым перакананнем К’яра вяртаецца ў родны горад. Прымаючы актыўны ўдзел у справах міласэрнасці, яна жыве гэтай верай, і духоўная радасць перапаўняе яе. У 1943 годзе сваімі роздумамі і жаданнем назаўсёды прысвяціць сябе Пану Богу К’яра падзялілася з адным святаром, які благаславіў яе гэтую ідэю і заахвоціў да працы ў гэтым накірунку. Да К’яры далучаюцца іншыя маладыя дзяўчаты, якія імкнуцца жыць так, як яна. 1944 год для К’яры і яе паплечніц быў вельмі важным. Менавіта тады вайна асаблівым чынам закранула Трэнта. Бамбардзіроўкі, знішчэнне, чалавечае няшчасце і смерць, пазбаўленне набытага на працягу ўсяго жыцця выклікаюць рэакцыю песімізму, расчаравання і маральнага ўпадку. К’яра і яе паплечніцы, чытаючы і разважаючы над Евангеллем, умацоўваюць сваю супольнасць. Евангельскія ідэалы — «Ойча (...), каб усе былі адно», «Ніхто не мае большай любові за тую, калі хто жыццё аддасць за сяброў сваіх», «Дзе двое ці трое сабраліся ў імя Маё, там Я ёсць сярод іх» і іншыя дапамагаюць зрабіць адкрыццё, што самае галоўнае ў жыцці — гэта Бог і выкананне Яго волі, якую перадае нам Езус Хрыстус — адзіная і бясспрэчная Праўда. З гэтага часу супольнасць спрабуе ўвесці ў жыццё евангельскія прынцыпы. Праз некаторы час з’яўляецца роздум над тым, хто такі чалавек; над тым, што нельга толькі ўглядацца ў Любоў, пастаянна гаварыць пра яе. Але як ёю жыць, калі кожны чалавек мае свае абмежаванні, заганы, дрэнныя схільнасці? Разважанне над гэтым аспектам прывяло да пераканання, што жыццё не абмяжоўваецца толькі запаведдзю любові згодна з вучэннем Езуса, але ў ім таксама прысутнічае цярпенне. Сам Езус у сваім жыцці шмат цярпеў, а найбольш — у момант канання на крыжы, калі ўсклікаў: «Божа мой, Божа мой, чаму мяне пакінуў?». Гэтае святло — Езус Пакінуты — прывяло супольнасць да пераканання, што дзеля Езуса варта прымаць любую працу, боль і цярпенне. Такім чынам вызначыліся канкрэтная праграма і мэта новастворанай супольнасці. Праз некалькі месяцаў ужо пяцьсот чалавек хацела жыць паводле прынцыпаў гэтай супольнасці. Пасля вайны ўдзельнікі руху разыходзяцца па ўсёй Італіі, усюды абвяшчаючы ідэалы еднасці, якая абапіраецца на Божае слова і вядзе да супольнасці на ўзор Святой Сям’і з Назарэта. Дзейнічаючы такім чынам, яны дамагаюцца павелічэння колькаснага складу руху. Ідэалы ўздзейнічаюць на людзей. Пад уплывам гэтага апостальства ўтвараецца мужчынскае адгалінаванне факаляраў. У 1956 годзе да руху далучаюцца валанцёры — свецкія людзі, якія, жывучы ў свеце, хочуць параўнацца адданасцю з першымі хрысціянамі. У 1967 годзе вылучылася новае пакаленне факаляраў — моладзь і дзеці рознага ўзросту, якія, жывучы прыцыпамі руху, уводзяць у асяроддзе еднасць, любоў і дух супольнасці. Праз некалькі дзесяткаў гадоў дзейнасць руху распаўсюдзілася па ўсёй Італіі, Еўропе і на іншыя кантыненты. На сённяшні дзень рух існуе ў 160 краінах свету. Рух атрымаў першае папскае прызнанне ад Янa ХХІІІ, а затым ад Паўла VI, які зацвердзіў структуры, створаныя пазней. Рух факаляраў не абмяжоўваецца толькі католікамі. Яго прызнаюць пратэстанты, Англіканская Царква і нават праваслаўныя. Ідэалы руху збліжаюць паміж сабою падзеленых хрысціянаў і такім чынам пракладаюць шлях да новай вясны хрысціянства. Сэрцам руху з’яўляюцца мужчыны і жанчыны факаляры, якія складаюць тры шлюбы: чыстасці, убогасці і паслухмянасці. Кожная супольнасць ахоплівае таксама і сужэнцаў, якія ў адпаведнасці са сваім сужэнскім станам удзельнічаюць у дзейнасці руху. Асноўныя прынцыпы руху факаляраў абапіраюцца на супольнае жыццё ва ўзаемнай любові і братэрстве, на Божае слова, перадусім на Евангелле, а таксама на Эўхарыстыю, акрамя таго, яны носяць марыйны характар. Дзявоцтва Марыі і Яе паслухмянасць Богу займаюць у руху галоўнае месца. Асаблівым чынам рух прапагандуе еднасць з касцёльнаю іерархіяй. Рух факаляраў, які ўзнік пад уплывам перажывання веры К’ярай Любіч у сітуацыі разрухі, якую неслі Другая сусветная вайна і пасляваенныя гады, калі нянавісць брала верх над любоўю, эгаізм над альтруізмам, недавер над даверам, быў і застаецца знакам вяртання да евангельскіх каштоўнасцяў. Аднова духу, мыслення чалавека і канкрэтная рэалізацыя гэтай адновы ў руху з’яўляецца знакам таго, што хрысціянскае жыццё не памерла, што яно развіваецца ў людзях, запаленых жаданнем, «каб усе былі адно». Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.
Рух «Святло-Жыццё» — Аазіс
09.07.2008 13:50
«З цягам часу, па меры развіцця Касцёла, у свядомасці Касцёла, у пастаральнай арыентацыі Касцёла павінны з’яўляцца новыя формы, і я думаю, што менавіта тая форма, якую прадстаўляюць сабою Аазісы, і ёсць такою новаю формаю». Гэтыя словы Папы Яна Паўла ІІ уводзяць нас у разважанні на тэму чарговай супольнасці — руху «Святло-Жыццё», які называюць таксама Аазіс. Гэты рух з’яўляецца адной з новых прапановаў паглыблення хрысціянскага жыцця паводле прынятага на Другім Ватыканскім Саборы накірунку на аднову Касцёла і актыўны ўдзел у справе новай евангелізацыі. Заснавальнікам руху «Святло-Жыццё» з’яўляецца Слуга Божы ксёндз Францішак Бляхніцкі (1921–1987 гг.). Гісторыя супольнасці пачынаецца ў 1954 годзе, калі адбыўся першы Аазіс. Спачатку рух быў вядомы пад назвамі Аазісны рух, Рух Жывога Касцёла. 11 чэрвеня 1973 года тагачасны Мітрапаліт Кракаўскі, кардынал Караль Вайтыла, даручыў Рух Жывога Касцёла Беззаганнай Маці Касцёла, а з 1976 года Рух Жывога Касцёла пачаў называцца рухам «Святло-Жыццё». У 70-я гады мінулага стагоддзя з’явіліся першыя супольнасці руху «Святло-Жыццё» ў Славакіі і Чэхіі. У 1982 годзе заснавальнік руху стварыў у Карлсбергу, у Германіі, Міжнародны цэнтр евангелізацыі «Святло-Жыццё». У наступныя гады супольнасці руху «Святло-Жыццё» ўтварыліся ў многіх іншых краінах, у тым ліку і на Беларусі. Рух «Святло-Жыццё» аб’ядноўвае дзяцей, моладзь, дарослых, людзей рознага сацыяльнага становішча: сужэнцаў, святароў і кансэкраваных асобаў. Праграма руху сцісла акрэслена ў грэцкіх словах φως-ζωή (святло і жыццё), упісаных у знак крыжа. Заснавальнік руху наступным чынам абгрунтоўвае гэтую назву: «Тое, што мы пазналі як праўду, тое, што свеціць у нашым розуме як праўда, — павінна стаць нормаю нашых паводзінаў. Нашае жыццё павінна быць падпарадкаванае патрабаванням святла. Святло і жыццё павінны стаць у нас непадзельным цэлым. Менавіта гэта адлюстроўвае сімвал — скрыжаванне грэцкіх словаў φως-ζωή (святло і жыццё). Мы гаворым не „Святло і Жыццё“, але „Святло-Жыццё“. Размова ідзе пра святло, якое ўтварае з жыццём непадзельнае цэлае». Адказваючы на пытанне, як гэта павінна рэалізоўвацца, ён сказаў, што «ў праграме руху на першае месца мы ставім прынцып: Святло-Жыццё, таму што зыходным пунктам павінна быць адпаведнае разуменне веры. Найперш мы павінны зразумець, што вера — гэта на самай справе сіла, якая павінна змяніць нас, увайсці ў нашае жыццё і перамяніць яго, што вера павінна быць дзейснаю праз любоў». Таму кожны ўдзельнік Аазіса пасля евангелізацыі, якая дапамагае прыняць Езуса Хрыста як свайго Пана і Збаўцу, праходзіць фармацыю ў групе вучняў Езуса, а потым прымае на сябе канкрэтнае служэнне, дыяканію, у Касцёле і свеце. Мэтай руху найперш з’яўляецца справа ўнутранай фармацыі веруючых людзей і будаванне супольнасці Касцёла, а характэрныя лозунгі, якія мы знаходзім на шляху Аазіса, — гэта Новы Чалавек, Новая Супольнасць і Новая Культура. Аднова чалавека, а праз гэта таксама аднова супольнасці Касцёла, адбываецца праз усё больш глыбокую сувязь з Хрыстом і рэалізацыю ўласцівай руху духоўнасці. Рысы гэтай духоўнасці адлюстроўваюць так званыя Паказальнікі Новага Чалавека. Яны ўключаюць у сябе такія элементы, як прыняцце Езуса Хрыста Панам жыцця і прысвячэнне сябе Яму; кантэмпляцыя і наследаванне ўнутранай паставы Беззаганнай Панны Марыі; падпарадкаванне дзеянню Духа Святога, які вядзе нас; актыўнае будаўніцтва супольнасці Касцёла; жыццё Божым словам праз паглыбленне і захаванне яго зместу; жыццё чалавека малітвы; радасны ўдзел у літургіі Касцёла, асабліва ў Эўхарыстыі; сведчанне сваім жыццём і словам іншым людзям пра любоў Бога; стварэнне новай культуры, у якой падкрэсліваецца годнасць чалавека і парываецца з усім, што яе знеслаўляе. Характэрнаю рысаю гэтай фармацыі з’яўляецца выхаванне да літургіі і праз літургію. Рух «Святло-Жыццё» лічыць сваім асноўным заданнем саўдзел у будаванні супольнасці Касцёла, што на практыцы вядзе да аднаўлення парафіяльнага жыцця паводле ідэяў Другога Ватыканскага Сабору, а таксама фармаванне рэлігійна сталай індывідуальнасці членаў супольнасці. Рэалізацыі гэтых заданняў павінна служыць прынятая рухам структура, якая адпавядае структуры Касцёла. Малыя групы, да якіх належаць удзельнікі руху, утвараюць супольнасць руху ў парафіі. Еднасць супольнасці падтрымліваецца дзякуючы сустрэчам на днях супольнасці. Важным духоўным вопытам для ўдзельнікаў руху «Святло-Жыццё» з’яўляюцца таксама канікулярныя Аазісы-рэкалекцыі, якія абапіраюцца на разважанні над літургічным годам, а таксама над ружанцовымі таямніцамі. Рэкалекцыі скіраваны на асабістае пазнанне сутнасці хрысціянства дзякуючы адкрытасці ўдзельнікаў на Бога, а таксама на людзей, якія жывуць побач. Члены аазісных супольнасцяў абавязваюцца практыкаваць асабістую малітву, супольнае чытанне Святога Пісання, а таксама жыць паводле прынятых імі індывідуальных «правілаў». Гэтыя рашэнні часта датычаць якой-небудзь формы аскезы, мэтай якой з’яўляецца вызваленне ад залежнасцяў або дрэнных звычак. Пра духоўнае ўзрастанне ўдзельнікаў аазіса клапоцяцца аніматары і мадэратары, а агульную адказнасць за рух нясе генеральны мадэратар. Аазіс — гэта дынамічная супольнасць людзей, якія імкнуцца змяніць сваё жыццё і гэты свет у духу Хрыстовага Евангелля любові, пачаўшы ад узрастання ўнутранага чалавека і заканчваючы адновай усяго Касцёла і свету. Такім чынам яны актыўна ўключаюцца ў справу новай евангелізацыі, да якой пастаянна заахвочваў Слуга Божы Ян Павел ІІ. У 1997 годзе ў Кракаве ён даў наступнае сведчанне адносна руху «Святло-Жыццё»: «Я меў дачыненне да гэтага руху як біскуп і рабіў гэта ад усяго сэрца. Не раз я наведваў аазісныя групы падчас рэкалекцый у розных месцах архідыяцэзіі. Радаваўся кожнай сустрэчы, асабліва ў часе канікулаў, у летнія месяцы. (...) Усе пра гэта ведалі — як святары, так і моладзь, — што кардынал з Кракава з імі, што ён падтрымлівае іх, дапамагае ім і гатовы абараніць у выпадку небяспекі». Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.  
Апостальства хворых
09.07.2008 13:49
Бывае, што, нягледзячы на адсутнасць фізічнай працы, мы адчуваем у сабе нейкую стому. Раптам выступае пот. Пачынаюць балець косці. Лоб незвычайна гарачы. На тэрмометры — замест 36,6 — мы выразна бачым 37,8. На жаль, трэба перарваць штодзённыя абавязкі і працу. Крыху цяжка прызвычаіцца, што раніцай не трэба ўскокваць з ложка. Мы бяром у рукі газету, цягнемся па кніжку, якую даўно ўжо некалі вырашылі прачытаць, глядзім па тэлевізары навіны... Прастуда, часцей за ўсё, хутка мінае. Праз некалькі дзён мы можам вярнуцца да штодзённай працы. Увогуле, не так ужо і дрэнна быць хворым. Аднак сітуацыя зусім іншая, калі мы глядзім на паралізаванага маладога мужчыну ў інваліднай калясцы. На жанчыну, якая пераходзіць дарогу, падняўшы ўверх белы кіёк. Калі наведваем сябра ў аддзяленні з назваю, што гучыць, як прысуд, — анкалогія. Урэшце аднойчы хвароба прыходзіць і ў наш дом. Мы забіраем са шпіталя спаралізаванага бацьку. Ён так моцна схуднеў за апошні час, але яго так цяжка ўнесці ў дом. У абедзены перапынак мы бяжым дадому, каб хоць паспець пакарміць яго загадзя прыгатаванаю ежаю. Цалкам мяняюцца нашыя жыццёвыя планы. Аказваецца, што на самай справе раней мы не ведалі, што такое хвароба і што яна з сабою нясе — колькі патрабуе абмежаванняў, як многага пазбаўляе. Абцяжараныя цярпеннем з прычыны пакутаў іншых, мы пачынаем лепш разумець навакольны свет. Але нарэшце прыходзіць той дзень, калі рушацца ўсе нашыя ўяўленні і планы. Мы ляжым у машыне «хуткай дапамогі». Урач ускладае нам на твар кіслародную маску. Палата ў бальніцы, кропельніцы, безліч розных лекаў. Проста прайсціся па пакоі — тое, над чым мы ніколі раней нават і не задумваліся, — аказваецца па-за межамі нашых магчымасцяў. Мы поўнасцю залежныя ад дапамогі іншых людзей. Падчас цяжкай хваробы Бог пасылае нам самы складаны экзамен. Ці здадзім мы яго? Ці здолеем прыняць сваё цярпенне? Як яго зразумець? Чаму яно напаткала менавіта мяне? Гэта толькі некаторыя пытанні, на якія мы павінны знайсці адказ. У Касцёле і сам хворы чалавек, і аказанне яму паслугаў заўсёды займалі галоўнае месца. Зрэшты, інакш і быць не можа, бо сам Хрыстус пакінуў нам такі прыклад. Аздараўленне сляпога, эпілептыка, жанчыны, якая пакутуе ад крывацёку, — гэта толькі некалькі са шматлікіх прыкладаў Яго чулага клопату пра кожнага, хто нясе крыж цярпення. Збаўца не толькі словам і ўчынкам паказваў сваё стаўленне да хворых і цярпення. Яго асабістыя цярпенні, прынятыя цалкам дабравольна і з любоўю, сталі актам адкуплення для чалавецтва. Слуга Божы Ян Павел ІІ, які ўвёў Касцёл у трэцяе тысячагоддзе, заўсёды заставаўся верны гэтаму пасланню Настаўніка з Назарэта. Ужо праз некалькі дзён пасля свайго выбару на Сталіцу Пятровую ён прыняў рашэнне наведаць у рымскім шпіталі свайго сябра кардынала Дэскура, які быў хворы. Столькі разоў мы бачылі, як свае пяшчотныя далоні Папа ўскладаў на хворых у шпітальных палатах. Гэты незвычайны чалавек сам спазнаў шмат цярпення і хваробаў. Ён вучыў нас, як мы павінны адносіцца да хворых, паказваў сэнс цярпення ў з’яднанні з Хрыстом. Хіба найбольш запаў нам у сэрца Яго апошні ўрок з акна апостальскага палаца ў Ватыкане. Усе ведалі, што ён цяжка хворы. Нягледзячы на гэта, натоўпы людзей углядаліся ў акно, з якога ён прамаўляў свае катэхезы і ўдзяляў благаславенне. У сэрцы кожнага з чакаючых жыў агеньчык надзеі: а можа, яшчэ ўбачым яго, можа, штосьці нам скажа? Урачы паведамлялі, што пасля аперацыі ён амаль не можа размаўляць. Але вучыцца. Спрабуе. І вось акно адчыняецца. Ёсць Папа. Дзясяткі тысяч сабраных пілігрымаў у захапленні вітаюць яго. Святар, які яму дапамагае, ставіць пюпітр з тэкстам, падносіць мікрафон блізка да вуснаў. Над плошчаю святога Пятра ўсталёўваецца глыбокая цішыня. Шэпт, некалькі скажоных словаў зыходзіць з яго вуснаў, а потым — далоні, узнятыя ў жэсце, які, здаецца, прамаўляе: «На большае не здольны». Няма ўжо сілы. Акно зачыняецца. Слёзы на вачах пілігрымаў. Ён прамовіў у апошні раз — ужо не сваімі словамі, але сваім цярпеннем. У наш час медыцынскія вучылішчы і універсітэты падрыхтоўваюць людзей, якія потым служаць хворым. У шпіталях праводзяцца вельмі складаныя аперацыі, дзякуючы якім людзям вяртаецца здароўе. Аднак мы б вельмі памыляліся, калі б лічылі, што сама медыцына і тэхніка вырашаць усе нашыя праблемы, звязаныя з хваробамі. «Я быў хворы, — нібы гаворыць Хрыстус, — а дзе ты быў у гэты час?» Нават медыцына самага высокага ўзроўню не заменіць радасці, якую перажывае пацыент, што знаходзіцца ў шпітальнай палаце, калі яго наведвае сябар, знаёмы ці сусед. І сапраўды, няважна — ці прынесены найпрыгажэйшыя кветкі, ці любімыя цукеркі. Бо радуе нас не тое, што прынесена, але той, хто прынёс. Ён ахвяраваў нам частку свайго часу. Здараецца, што мы нават не вельмі ведаем, пра што з ім размаўляць. Тым больш што ў хворага не найлепшы настрой. Але гэта зусім не перашкаджае нам адчуць, што чалавек прыйшоў з тым, што для нас, людзей, самае важнае, — што прыйшоў ён з любоўю. Гавораць, што час — гэта грошы, але іншыя кажуць таксама, што час — гэта любоў. «Будзем жа спяшацца любіць людзей, бо яны адыходзяць так хутка», — сказаў ксёндз і паэт Ян Твардоўскі. У Пасланні апостала Якуба сцвярджаецца, што належнаю мераю нашай пабожнасці з’яўляюцца адносіны да хворых людзей. Чыстая і беззаганная ў адносінах да Бога і Айца рэлігійнасць праяўляецца ў апецы над сіротамі і ўдовамі ў іх нядолі... (пар. Як 1, 27). Апека і клопат, гаворыць апостал, а не толькі словы. Для поўнай яснасці ён дадае, што калі чалавек галодны, калі ў яго няма чаго апрануць, то яму не патрэбны добрыя парады, яму патрэбен хтосьці, хто дасць яму кавалак хлеба і вопратку. Ці ж мы, лічачы сябе сябрамі Хрыста, не павінны спытаць саміх сябе пра нашыя ўчынкі? Калі я апошні раз быў у хворых і састарэлых бацькоў? Ці адведаў я сябра, які пасля аперацыі ляжыць у шпіталі або дома? Учытванне ў евангельскія тэксты пра цярпенне, разважанне над імі, наведванне хворых — гэта ўсё ўрокі, якія падрыхтоўваюць нас да экзамену з уласнага цярпення. А ён, раней ці пазней, адбудзецца. Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.  
Гурт спевакоў — парафіяльны хор
09.07.2008 13:47
У «Агульных уводзінах да Рымскага Імшала» напісана: «Апостал заклікае Хрыстовых вернікаў, якія збіраюцца разам, чакаючы прыйсця свайго Пана, спяваць разам псальмы, гімны і духоўныя песні (пар. Клс 3, 16). Спеў — гэта выраз радасці сэрца (пар. Дз 2, 46). Таму слушна кажа св. Аўгустын: „Хто любіць, той спявае“, а ўжо ў старажытнасці стала прыказкай выслоўе: „Двойчы моліцца той, хто добра спявае“» (АУРІ, 39.). Першыя дзіцячыя і моладзевыя гурты спевакоў пачалі ўтварацца пры касцёлах на мяжы 60-х і 70-х гадоў мінулага стагоддзя. Гэта былі большыя або меншыя групы дзіцячага або моладзевага касцёльнага хору. Тады яны фармаваліся ў адпаведнасці са «свежымі думкамі» пастановаў Другога Ватыканскага Сабору. Людзі свецкія, асабліва моладзь, дзякуючы сваім душпастырам, усё больш усведамлялі сваю апостальскую ролю ў Касцёле. Святары, катэхеты, законныя сёстры імкнуліся ажыўляць духам Хрыста і заахвочваць да апостальства дзяцей і моладзь — такім чынам, распачалося паступовае ўкараненне пастановаў Сабору ў жыццё і свядомасць моладзі, а праз іх — ва ўсё большае кола свецкіх людзей. Былая ўдзельніца аднаго з першых парафіяльных хораў дзеліцца сваімі ўспамінамі з таго часу, калі яна спявала ў касцёле: «Кожную суботу мы збіраліся на рэпетыцыю. У нядзелю падчас святой Імшы мы спявалі для ўсіх, і гэта быў найцудоўнейшы час у маім жыцці. Нас вучыла маладая сястра-арганістка. Як ніхто іншы, яна здолела ўвесці нас у прыгажосць свету музыкі і песні, дзякуючы якой мы імкнуліся разам змяніць свет. Спачатку сястра змяніла нашыя сэрцы, паказваючы нам прыгажосць служэння Богу праз спеў. Нашыя сустрэчы былі напоўненыя не толькі рэпетыцыямі і запісам тэкстаў новых песняў, але таксама супольнымі размовамі на жыццёва важныя тэмы, гучалі розныя пытанні і адказы на іх, часам даволі складаныя. На заканчэнне кожнай сустрэчы сястра чытала нам урыўкі з кніг ці рэлігійных часопісаў. „Спявайце радасна, усім сэрцам, — казала сястра. — Ваш спеў — гэта не выступленне на эстрадзе, ваш спеў — гэта малітва, — тлумачыла яна. — Вы павінны сваім спевам заахвочваць іншых да малітвы, распальваць іх сэрцы любоўю да Бога. Вымаўляйце словы песні выразна, бо гэта — Евангелле ў песні. Мы абвяшчаем Евангелле, спяваючы рэлігійныя песні...“. Узгадваю таксама нашыя так званыя „апостальскія падарожжы“, блізкія і далёкія. Блізкія — гэта пешыя вандроўкі па ваколіцах нашага горада, безумоўна, заўсёды са спевам. Людзі глядзелі на нас са здзіўленнем, прасілі, каб мы ім паспявалі. Нашыя далёкія вандроўкі — гэта часцей за ўсё былі выезды на цягніку ў розныя санктуарыі. Мы любілі падарожнічаць цягніком, бо там было шмат магчымасцяў для апостальства. Працягвалася гэта 7 гадоў... У рэшце рэшт мы пасталелі, пайшлі далей у жыццё, але я думаю, што гэтая наша супольная праца дала багаты плён, таму што з гэтай нашай групы тры дзяўчыны сталі законнымі сёстрамі, адна — настаўніцай спеваў у школе, адна — салісткай у оперы, а яшчэ адна да сённяшняга дня спявае ў касцёле». Працэс стварэння парафіяльных хораў, як адна з формаў душпастырства дзяцей і моладзі, трывае надалей і застаецца вельмі актуальным. У бягучым годзе варта ўзгадаць прыгожы і непераўзыдзены прыклад у паказе маладым людзям прыгажосці служэння Богу і бліжняму, якім з’яўляецца сённяшні Слуга Божы Ян Павел ІІ. Ён таксама цаніў вартасць супольнага спеву і бачыў у ім сілу, здольную захапіць сэрцы моладзі. Мы ўсе не раз былі сведкамі таго, як геніяльна ён наладжваў праз спеў кантакт з сотнямі тысяч сабраных маладых людзей. Пад канец свайго жыцця ён прызнаўся ў гэтым у сваёй кнізе «Устаньце, хадзем!»: «Я заўсёды любіў спяваць. Шчыра кажучы, я спяваў пры кожнай прыдатнай нагодзе. Аднак найчасцей і найбольш ахвотна я спяваў менавіта з моладдзю. Тэксты бывалі розныя, у залежнасці ад абставінаў: каля вогнішча былі народныя песні або харцэрскія, а з нагоды нацыянальных святаў, гадавіны выбуху вайны або варшаўскага паўстання, спяваліся салдацкія і патрыятычныя песні. Рытм літургічнага года па-іншаму акрэслівае характар спеваў. На Божае Нараджэнне заўсёды спяваецца (...) шмат калядкаў, а перад Вялікаднем — жалобныя песні. У гэтых (...) песнях заключаецца ўся хрысціянская тэалогія. Яны ўяўляюць сабой скарб жывой традыцыі, які прамаўляе да сэрцаў кожнага пакалення, фармуе веру. У маі і ў кастрычніку, апрача марыйных спеваў, мы спяваем (...) літаніі і гадзінкі. Нельга ўсяго пералічыць. Якое ж багацце тоіцца ў гэтай народнай паэзіі, якая спяваецца да сённяшняга дня! Як біскуп я стараўся захоўваць гэтыя звычаі, а моладзь з асаблівай ахвотаю падтрымлівала традыцыі. Лічу, што разам мы шмат карысталіся гэтай скарбніцай простай і глыбокай веры, якую продкі змясцілі ў песнях». Можа менавіта сёння нам не хапае гэтага здаровага захавання традыцый. Душпастырства праз спеў вучыць ставіць на першае месца хрысціянскія каштоўнасці і належна перажываць святочны дзень, каб глыбокі сэнс святога дня напаўняў і ўзбагачаў потым далейшае штодзённае жыццё. Таму скончым нашае разважанне на тэму хору пажаданнем Яна Паўла ІІ, якое ён выказаў у сваім апостальскім лісце «Аб святкаванні нядзелі»: «Нядзельная святая Імша, беручы пад увагу адпаведны яе характар, а таксама яе значэнне ў жыцці вернікаў, павінна быць падрыхтавана асабліва старанна. Кіруючыся ў падборы формаў яе пастырскай мудрасцю і мясцовымі звычаямі, згоднымі з літургічнымі прадпісаннямі, трэба надаць цэлебрацыі святочны характар — такі, які павінен мець дзень, што нагадвае пра ўваскрасенне Пана. З гэтаю мэтаю трэба старанна падрыхтаваць супольны спеў, бо гэта асабліва прыдатнае праяўленне радасці сэрца — супольны спеў падкрэслівае ўрачысты характар падзеі і спрыяе дзяленню адною вераю і любоўю. Таму трэба клапаціцца пра высокую якасць як тэкстаў, так і мелодый, каб новыя, творчыя прапановы, якія з’яўляюцца сёння, адпавядалі літургічным прадпісанням, а таксама былі годныя касцёльнай традыцыі, якая ў сферы сакральнай музыкі можа пахваліцца дасягненнямі неацэннай вартасці». (DD, 50.) Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.  
Бялянкі
09.07.2008 13:45
У Святым Пісанні гаворыцца, што бліжэй за ўсіх знаходзяцца да Бога тыя, хто апрануты ў белае адзенне, якое сімвалізуе свабодную ад граху і аздобленую шматлікімі ласкамі душу (пар. Мц 22, 2-14; Ап 3, 18; 4, 4). Гэта — адзенне асвячальнай ласкі, а каб прабываць калісьці ўсю вечнасць з Богам, трэба ўжо цяпер клапаціцца пра яе, пастаянна нанава ачышчаць душу ад бруду грахоў. Беручы за ўзор гэтыя біблейскія постаці, у Касцёле ўтварылася група дзяўчынак і дзяўчат пачатковай і сярэдняй школы, якіх называюць «бялянкамі». Марыя, якая была беззаганна зачатая, а таксама на працягу ўсяго свайго жыцця не ўчыніла ніводнага граху, з’яўляецца для бялянкі прыкладам і ідэалам. Бялянка хоча наследаваць Марыю ў чыстасці і цнатлівасці. Знешнім знакам гэтай чыстасці душы з’яўляецца белае адзенне, якое апранаецца, калі дзяўчаты ўдзельнічаюць у працэсіях і для выканання іншых літургічных абавязкаў, — адсюль і паходзіць назва «бялянка». Сваёю прысутнасцю, малітваю, характэрным строем, а перадусім выстаўленнем падчас набажэнстваў харугваў, якія нагадваюць пра найважнейшыя таямніцы нашай веры, бялянкі ўзбагачаюць літургію прафіяльнай супольнасці. Адпаведным чынам яны прымаюць удзел у раратах, у літургіі падчас свята Божага Нараджэння, у набажэнствах Пасхальнага Трыдуума і Вялікадня, у маёвых і ружанцовых набажэнствах і ў працэсіях Божага Цела. Іх заданне — літургічнае і паралітургічнае служэнне, асабліва падчас урачыстых набажэнстваў і эўхарыстычных працэсій, у якіх дзяўчынкі прагнуць па прыкладзе Марыі служыць Езусу і ўшаноўваць Яго. Бялянкі ўтвараюць асаблівую групу, якая выдзяляецца сваімі строямі сярод іншых членаў супольнасці. Яны ідуць наперадзе працэсіі. Малодшыя пасыпаюць шлях кветкамі, старэйшыя нясуць падушачкі, розныя рэлігійныя сімвалы, перанасныя алтарыкі, такім чынам бялянка прымае ўдзел у працэсійнай асісце. Марыйныя святы, асабліва ўрачыстасць Беззаганнага Зачацця, адзначаюцца бялянкамі асабліва ўрачыста, а для многіх з іх гэта патранальнае свята, падчас якога яны прыносяць прысягу бялянак або прымаюцца ў групу бялянак. Такая цырымонія прыняцця, пасля адпаведнай падрыхтоўкі ў групе, можа быць праведзена таксама перад Пальмовай нядзеляй, літургія якой узгадвае ерузалемскіх дзяцей, што беглі перад Езусам падчас Яго трыумфальнага ўезду ў Ерузалем. Літургія Пальмовай нядзелі распачынае таксама штогадовы працэсійны перыяд, які ўвенчвае ўрачыстасць Божага Цела. У фармацыі бялянак вельмі важнае значэнне маюць супольныя сустрэчы, якія час ад часу праводзяцца і на якіх праз супольную малітву, размову і забавы бялянкі ўтвараюць радасную Божую супольнасць і ўмацоўваюцца ў добрых рашэннях. Некаторыя групы бялянак прымаюць канкрэтныя рашэнні, напрыклад, у спецыяльнай прысязе бяруць абяцанне, што будуць «усім сэрцам верна выконваць служэнне Богу». У сваёй прысязе бялянка гаворыць: «Я прыкладу ўсе намаганні, каб быць рупліваю бялянкаю, паслухмянаю дачкою, любячаю сястрою, а таксама добраю сяброўкаю ў працы, вучобе і забавах. Хачу жыць і дзейнічаць паводле права і абавязкаў бялянкі. Абавязваюся штодзённа маліцца адну таямніцу Ружанца, прымаць актыўны ўдзел у святой Імшы ў першую суботу месяца, у эўхарыстычных працэсіях, прыходзіць штотыдзень на парафіяльныя сустрэчы, старацца быць добраю дачкою і добразычліваю сяброўкаю». Бялянкі не толькі моляцца, але маюць таксама час і на забавы. Арганізоўваюць «андрэйкі» (сустрэчы ў дзень св. Андрэя), ладзяць супольны аплатак, карнавальныя забавы, выязджаюць у лагеры, дзе ёсць час не толькі на адпачынак, але і на сустрэчу з Богам. Адна са старэйшых бялянак дзеліцца ўспамінамі са свайго дзяцінства: «Напэўна, кожная з дзяўчынак, якія пасыпалі кветкамі дарогу падчас працэсіі Божага Цела, памятае той радок: „Святы, Святы, Святы, Пан Бог Усемагутны“, які павінен быў дапамагчы ў тым, каб адначасова кідаць пялёсткі пад ногі святару, які нёс Найсвяцейшы Сакрамэнт. Місія, якую выконваюць бялянкі, напаўняе іх вялікім хваляваннем і дае падставу для гонару. Я пачала сыпаць кветкі яшчэ перад сваёй Першай святой Камуніяй. Безумоўна, я вельмі ганарылася гэтым перад сяброўкамі, якія павінны былі яшчэ чакаць, каб апрануць адпаведныя строі. У той час было не так лёгка, як цяпер, знайсці прыгожую белую сукенку для ўрачыстасці Першай святой Камуніі, а ў мяне такая сукенка ўжо была. Дзякуючы гэтаму, як толькі аб’явілі сустрэчу для бялянак, я адразу ж пабегла на рэпетыцыю да сястры-катэхеткі. Для таго, каб пасыпаць дарогу кветкамі, не менш важным за сукенку быў кошык. Найбольш пажадана было мець нетыповы кошык, якога нельга было нідзе знайсці. Звычайны, круглы быў нязручны і ў дадатак ён меў дугу, якая перашкаджала набіраць пялёсткі ў жменю. Для мяне кошычак зрабіла мама з цвёрдага белага кардону, яна абцягнула яго матэрыялам і абшыла дэкаратыўнаю аблямоўкаю. З аднаго боку ён быў плоскі, а з другога — паўкруглы. Па баках была прышыта шырокая тасёмка, каб можна было вешаць яго на шыю, безумоўна, гэтая тасёмка была адпаведнай для мяне даўжыні. Гэта ўжо амаль усе атрыбуты бялянкі, вядома, апроч вянка. Канешне ж, мне хацелася, каб вянок быў з жывых белых кветак: стакротак або ландышаў, але на ўсялякі выпадак у мяне быў таксама і штучны вянок. Некаторыя дзяўчынкі хацелі выглядаць вельмі элегантна і насілі белыя карункавыя пальчаткі. Аднак гэта было вельмі непрактычна, бо пялёсткі часам былі вільготныя і моцна іх фарбавалі. Ага, пялёсткі... Гэта асобны раздзел гэтай гісторыі. З ранняй вясны, калі ў нашым садзе расцвіталі першыя цюльпаны, мы пачыналі сушыць пялёсткі на гарышчы або на вышках. Найлепей было сушыць іх у цёмным месцы, каб захаваць яркія колеры. Усе кветкі, якія траплялі ў дом з розных нагодаў і тыя, што зацвіталі каля хаты на кветніку, папаўнялі новыя запасы для сушкі. Найлепш мне запомніліся бледна-ружовыя і вішнёвыя пялёсткі півоняў, жоўтыя кветкі ранніх лілей, а таксама яркія макі. Чым больш каляровымі былі пялёсткі, тым прыгажэйшы каляровы дыван заставаўся на вуліцах пасля праходжання працэсіі». З цягам часу крыху мяняюцца строі, прыходзяць іншыя бялянкі, але працэсія застаецца для кожнай з іх такой жа важнай падзеяй. Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.  
Міністранты ў парафіі
09.07.2008 13:44
Міністрант — гэта хлапчук або юнак, які прыслужвае святару падчас імшальнай літургіі. Слова ministrant у перакладзе з лацінскай мовы азначае «той, хто служыць, прыслужвае», а значыць, міністрант — гэта той, хто дапамагае святару пры цэлебрацыі літургіі. Міністрант з’яўляецца памочнікам — ён дапамагае святару падчас справавання святой Імшы і іншых літургічных набажэнстваў. Яго заданнем з’яўляецца падрыхтоўка ахвярных дароў, а таксама іншага роду дапамога, напрыклад, пры апрананні святара перад літургіяй. Міністрант — гэта той, хто нясе знакі, ён падае пэўныя вызначаныя прадметы, якія з’яўляюцца неабходнымі для літургіі і маюць асаблівае значэнне. Гэтыя прадметы павінны дапамагчы вернікам, указваючы ім на іншую рэчаіснасць. Міністрант павінен сам быць знакам — сваёй паставай ён паказвае, як трэба перажываць літургію. Не дастаткова толькі пасіўна прымаць у ёй удзел, але неабходна актыўна ўдзельнічаць у ёй. Праз сваё служэнне міністрант сведчыць аб тым, што кожнае літургічнае набажэнства, якое адпраўляецца ў касцёле, — гэта не толькі справа святара, але справа ўсяе парафіі і ўсіх вернікаў. Па-за касцёлам міністрант сваімі паводзінамі павінен указваць іншым людзям шлях да Хрыста. Ён таксама павінен як мага больш годна прадстаўляць Касцёл па-за набажэнствамі, гэта значыць падчас спаўнення хатніх, школьных абавязкаў і іншых. Пабожнае і добрасумленнае выконванне абавязкаў міністранта вынікае з самой сутнасці літургіі, таму неабходна выхаванне міністранта да належнага разумення, перажывання і выканання яго служэння. Вучэнне Касцёла звяртае ўвагу на тое, наколькі важнай душпастырскай групай у парафіі з’яўляюцца міністранты: «Міністранты, лектары, каментатары і ўдзельнікі хору нясуць сапраўднае літургічнае служэнне. Няхай жа яны выконваюць свае функцыі з такой шчырай пабожнасцю і стараннасцю, якіх вартыя гэтае высакароднае служэнне і справядлівыя спадзяванні народу Божага. Таму неабходна старанна выхоўваць гэтых асобаў у духу літургіі і рыхтаваць іх да адпаведнага, згоднага з прадпісаннямі, спаўнення належных ім абавязкаў» (SC, 29.). Пастулат стараннага выхавання міністрантаў, сфармуляваны ў Канстытуцыі аб літургіі, скіраваны да святароў-душпастыраў і стварае для іх як выхавацеляў велізарны шанц. Вельмі многае залежыць у гэтай сферы дзеяння ад святароў, дыяканаў і бацькоў, якія павінны з імі супрацоўнічаць. Слуга Божы Ян Павел ІІ у Лісце да святароў на Вялікі чацвер 2004 года ўказаў на незаменную ролю і вялікую адказнасць святара ў кантакце з міністрантамі. Папа падкрэсліваў важнасць сведчання святара, жыццё якога, угрунтаванае ў моцы, што зыходзіць з Эўхарыстыі, павінна заахвочваць да духоўнага развіцця і да выбару міністрантам шляху паклікання. Святы Айцец Ян Павел ІІ сказаў, звяртаючыся да святароў: «Беручы гэта пад увагу (...), побач з іншымі душпастырскімі заняткамі, прысвячайце асаблівую ўвагу апецы над міністрантамі, якія з’яўляюцца своеасаблівай калыскай святарскіх пакліканняў. Група міністрантаў, якою вы адпаведным чынам апякуецеся ў парафіяльнай супольнасці, можа дасягаць поспехаў на добрым шляху хрысціянскага ўзрастання, уяўляючы сабою амаль што прасемінарыю. Вучыце парафію, якая з’яўляецца сям’ёю сем’яў, бачыць у міністрантах сваіх сыноў, як саджанцаў аліўкавых дрэваў вакол стала Хрыста, які з’яўляецца Хлебам Жыцця» (Jan Paweі II. Ministranci — mіodzi przyjaciele Jezusa. W: „L’Osservatore Romano” 22, 2001, nr 10 s. 22–23; а таксама List Ojca Њwiкtego Jana Pawіa II na Wielki Czwartek roku 2004. W: „L’Osservatore Romano” 25, 2004, nr 6.). Духоўнае ўзрастанне міністранта адбываецца ў сям’і, у школе, на катэхізацыі. Праз гэтыя этапы праходзіць кожны чалавек. Яны аказваюць прынцыповы ўплыў, бо вучаць чалавека жыць па-чалавечы і па-хрысціянску. Прыналежнасць да кола міністрантаў у гэтых адносінах заўсёды з’яўляецца нечым дадатковым. Яна можа мець месца толькі тады, калі хтосьці сур’ёзна споўніць тое, што з’яўляецца першым і больш фундаментальным. Калі хтосьці жадае быць міністрантам, ён павінен прысвяціць дадатковы час і мабілізаваць сябе да асаблівых намаганняў, каб выконваць заданні, якія выходзяць па-за межы асноўных абавязкаў. Быць міністрантам — гэта адрозненне і гонар, а адначасова — гатоўнасць прыкладаць дадатковыя намаганні, каб служыць Богу і людзям. Ідучы да алтара, міністрант не перастае быць ні сынам, ні вучнем, але, стоячы бліжэй да алтара, чым яго сябры, і прыслужваючы пры справаванні святых таямніцаў, ён абавязаны даць з сябе больш, каб быць добрым чалавекам усюды — дома, у школе, на катэхізацыі альбо ў коле сяброў і сябровак. Можна і трэба прад’яўляць да міністрантаў большыя патрабаванні. Толькі тыя, хто да іх дарастае, з’яўляюцца міністрантамі і нясуць служэнне пры алтары як харысты, міністранты святла, кнігі, алтара. Быць добрым міністрантам азначае прад’яўляць да сябе патрабаванні. Святы Айцец Ян Павел ІІ, звяртаючыся да моладзі, сказаў: «Нават калі іншыя не будуць ад нас патрабаваць, вы павінны патрабаваць самі ад сябе». Гэтыя словы асаблівым чынам адносяцца да міністрантаў. Тым, што яны знаходзяцца так блізка да алтара і прыслужваюць падчас святой Імшы, яны абавязаны самому Хрысту, які кожнага міністранта асабіста запрасіў да служэння пры Яго алтары. Гэты Хрыстовы заклік з’яўляецца для іх адначасова абавязацельствам і тым, што вызначае жыццёвы шлях, заахвочвае кожнага з іх да высілку працы над самім сабою, над фармаваннем свайго характару, каб стаць «новым чалавекам у Хрысце». Рысы добрага міністранта, да якіх, безумоўна, належаць любоў да Бога і Касцёла, служэнне Хрысту праз людзей, пазнаванне і жыццё літургіяй, радасць жыцця, стараннасць у вучобе і гэтак далей, павінны стаць прадметам асабістых намаганняў кожнага міністранта, бо з іх увогуле складаецца чалавечая і хрысціянская сталасць. Дзякуючы ім жыццёвы шлях таго, хто прыслужвае пры алтары, будзе ідэнтычны евангельскаму шляху. Літургічная служба з’яўляецца адпаведным месцам развіцця жыццёвага паклікання, яго належнага разумення і свядомай рэалізацыі. Гэта асяродак, у якім малады чалавек сталее і дарастае да свайго жыццёвага паклікання ў сужэнстве альбо святарстве. З міністрантаў часта вырастаюць добрыя сужэнцы і бацькі, а таксама цудоўныя святары. Адкуль чэрпаць сілы, каб адпавядаць такім высокім патрабаванням? Перадусім — з Эўхарыстыі, слугой якой з’яўляецца міністрант, а таксама з індывідуальнай малітвы. Святы Айцец Ян Павел ІІ падчас адной з сустрэч з моладдзю прызнаўся: «Хачу запэўніць вас у тым, што я памятаю пра вас падчас адпраўлення святой Імшы і Эўхарыстычнай адарацыі, якую пастаянна практыкую з часоў сваёй маладосці. Ведайце, што я заўсёды чэрпаў з яе вялікія плёны дабра не толькі для сябе самога, але і для ўсіх тых, хто даручаны мне Божай Міласэрнасцю». Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.  
Брацтва кармэліцкага шкаплера
09.07.2008 13:42
Брацтва кармэліцкага шкаплера — гэта аб’яднанне вернікаў, якія імкнуцца да дасканалай любові ў свеце згодна з духам закону кармэлітаў, удзельнічаюць у жыцці гэтага закону і маюць удзел у яго духоўных ласках праз унутранае з’яднанне з Марыяй у думках, жаданнях і ўчынках. Гісторыя шкаплера паходзіць з ХІІІ стагоддзя. На гары Кармэль ў Палестыне існаваў закон, члены якога, духоўныя сыны прарока Іллі, называлі сябе братамі Найсвяцейшай Панны Марыі. Іх габіт, зроблены з нефарбаванай шэрсці, складаўся з тунікі, падперазанай на бёдрах скураным пасам, накінутага на туніку шкаплера і каптура. Кармэліты вялі жыццё, адданае малітве, працы і пакаянню, захоўваючы цноты чыстасці, убоства і паслухмянасці. У канцы ХІІІ стагоддзя, у сувязі з пераследваннямі з боку мусульманаў, рэлігійнымі войнамі з туркамі і заняпадам Касцёла ў Святой Зямлі, законнікі былі вымушаныя выехаць у Еўропу. Тут, у новым асяроддзі, перад малавядомым законам узнікла пагроза роспуску. У такім цяжкім становішчы пабожны генерал закону Сымон Сток просіць Марыю, каб Яна захавала прысвечаны Ёй закон. У адказ на шчырую малітву Марыя аб’явілася святому Сымону ўноч з 15 на 16 ліпеня 1251 года ў атачэнні анёлаў і, указваючы на яго шкаплер, учыніла яго знакам сваёй Матчынай апекі, сказаўшы: «Гэта будзе прывілей для цябе і для ўсіх кармэлітаў — хто ў ім памрэ, не зведае агню пякельнага». Пасля таго аб’яўлення зніклі ўсе перашкоды і закон пачаў паступова развівацца ва ўсёй Еўропе. Праз 70 гадоў Маці Божая аб’явілася Святому Айцу Яну ХХІІ і, пацвярджаючы папярэднія прывілеі — асаблівую апеку ў зямным жыцці і выбаўленне ад агню пякельнага, — абяцала, што кожны, хто ў момант смерці будзе мець на сабе Яе шкаплер, у першую суботу пасля смерці будзе выведзены з чыстца ў неба. З таго часу пачынаецца развівацца шкаплернае набажэнства ва ўсім Касцёле. Шкаплер ужо не з’яўляецца прывілеем толькі для кармэлітаў, ён становіцца знакам апекі Марыі для кожнага, хто прагне яго прыняць. У традыцыі Кармэля шкаплер сведчыць аб прысвячэнні сябе Марыі, даверу да Яе матчынай любові і жаданні так, як Яна, прысвяціць сябе служэнню бліжнім. Шкаплер з’яўляецца знакам імкнення да свядомай і сяброўскай любові да Найсвяцейшай Панны. Езус дазваляе нам прымаць удзел у сваіх сыноўніх пачуццях да Маці, Ён выказаў гэта падчас агоніі на крыжы, просячы, каб мы прынялі Яе ў дом нашых сэрцаў. Тады распачынаецца зусім новы этап унутранага жыцця. Па-першае, таму што мы рашаемся «ўзяць Яе да сябе» (Мц 1, 20), чаго вельмі моцна жадаў Езус, у чым праяўляецца Яго надзвычай пяшчотная любоў да кожнага з нас. Па-другое, Марыя — гэта Маці святасці, Яна заўсёды з Езусам і прычыняецца да ўзнікнення і ўзрастання духоўнага жыцця чалавека. Шкаплернае набажэнства, як і ўся марыйная пабожнасць Касцёла, вядзе да больш глыбокай еднасці з Хрыстом. Нельга думаць пра еднасць з Марыяй, не наследуючы Яе, як нельга таксама думаць пра наследаванне Марыі без яднанная з Ёю. Шкаплернае набажэнства, як справа наследавання Марыі, дазваляе ўзнавіць у душы прыклад і вучэнне Езуса, а значыць яно вядзе да хрысціянскай сталасці. У знаку шкаплера Марыя вучыць нас адкрытасці на Бога і на Яго волю, якую мы можам адкрыць у падзеях штодзённага жыцця; вучыць слухаць Божае слова, скіраванае да нас у Святым Пісанні; вучыць практыкаванню веры і нястомнай малітве. Шкаплер з’яўляецца знакам нашага клопату пра дабро для ўсіх людзей. Ён сведчыць аб наследаванні клопату Марыі пра Яе сваячку Альжбету (Лк 1, 38-40) і пра маладажонаў з Каны Галілейскай (Ян 2, 3-5). Той, хто апрануты ў шкаплер, становіцца як бы вачыма, рукамі і нагамі Марыі, дзякуючы ім Яна можа дайсці да ўсіх церпячых. Дапамога Марыі не абмяжоўваецца выключна матчыным пачуццём любові да нас, яна заўсёды канкрэтная і дзейсная. Шкаплер, урэшце, з’яўляецца знакам удзелу ў духоўным дабры Кармэля. Ужо ў часы Сярэднявечча праз утварэнне брацтваў кармэліты перадавалі вернікам некаторыя элементы свайго харызмату, такія, як вера ў мацярынскі клопат Марыі, літургічная і прыватная малітва, справы міласэрнасці, услухоўванне ў Божае слова і ўнутранае навяртанне. Галоўная ўрачыстасць брацтва — успамін Найсвяцейшай Панны Марыі з гары Кармэль, які адзначаецца 16 ліпеня. Цяпер да шкаплернай сям’і належаць кармэліткі і кармэліты, Свецкі Кармэліцкі Закон (калісьці яго называлі Трэцім законам), аб’яднаныя ў шкаплерныя брацтвы людзі, якія прынялі шкаплер і жывуць яго духоўнасцю. Слуга Божы Ян Павел ІІ прыняў шкаплер у кляштары босых кармэлітаў у сваіх родных Вадавіцах і насіў яго на працягу ўсяго жыцця. У лісце з нагоды 750-годдзя шкаплерных аб’яўленняў ён напісаў: «У знаку шкаплера заключаецца пераканаўчы сінтэз марыйнай духоўнасці, якая ажыўляе пабожнасць веруючых людзей, абуджаючы іх успрымальнасць да поўнай любові прысутнасці Панны Марыі як Маці ў іх жыцці. Шкаплер, па сутнасці, — гэта «габіт». Той, хто яго прымае, далучаецца да кармэлітаў, больш або менш цесна яднаецца з Законам Кармэлю, прысвечаным служэнню Найсвяцейшай Маці для дабра ўсяго Касцёла. (...) Такім чынам, знак шкаплера паказвае дзве праўды: адна з іх гаворыць пра пастаянную апеку Найсвяцейшай Панны Марыі, і не толькі на жыццёвым шляху, але таксама ў хвіліны пераходу да паўнаты хвалы вечнай; другая праўда — гэта ўсведамленне таго, што набажэнства да Найсвяцейшай Панны Марыі не можа абмяжоўвацца толькі малітвамі і ўшанаваннем Яе з розных нагодаў, але павінна ўяўляць сабою своеасаблівы „габіт“, яно павінна надаваць пастаянны накірунак дзейнасці хрысціяніна, якая абапіраецца на малітву і ўнутранае жыццё праз частае прыняцце сакрамэнтаў і канкрэтныя ўчынкі міласэрнасці для цела і душы. Так шкаплер становіцца знакам „запавету“ і ўзаемнай камуніі паміж Марыяй і вернікамі, таму што ў ім канкрэтным чынам праяўляецца дар, які Езус на крыжы ўчыніў для Яна, а праз яго — і для ўсіх нас, — дар сваёй Маці, а таксама нагадвае нам пра тое, што Езус даручыў свайго ўмілаванага апостала і нас Той, якую ўстанавіў нашаю духоўнаю Маці». Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.  
Францішканскі закон свецкіх (Трэці закон святога Францішка)
09.07.2008 13:40
Старадаўнія францішканскія напаўлегендарныя пераказы апісваюць, як адбывалася пахаванне святога Францішка. У пахавальнай працэсіі прымалі ўдзел браты, перапоўненыя смуткам і болем. Выдзяляецца адзін голас, мацнейшы за іншыя, які кліча: «Францішку, мы не забудзем цябе... мы заўсёды будзем памятаць пра цябе». Сапраўды, нягледзячы на тое, што мінула столькі стагоддзяў, свет не забыў яго. Святы Францішак прысутнічае праз сваё слова і свой дух, а перадусім — праз сваю самую вялікую справу, сваё тварэнне — францішканскі закон. Паўсюдна вядома, што пасля смерці Францішка Асізскага ў Касцёле застаўся закон, які скарочана называецца францішканскім, або законам Меншых Братоў. Цяпер існуюць чатыры самастойныя сям’і гэтага закону: Меншыя Браты, якія называюцца ў нас бэрнардынамі, Меншыя Браты канвентуальныя, Меншыя Браты Капуцыны і Трэці рэгулярны закон. Існуюць таксама кангрэгацыі і законныя супольнасці, а таксама таварыствы або пабожныя каталіцкія саюзы — Францішканскі закон свецкіх (Трэці закон), англіканскія і евангелісцкія супольнасці з францішканскаю духоўнасцю. Закон быў заснаваны ў ХІІІ стагоддзі Францішкам Асізскім, які з групаю свецкіх паплечнікаў у сваім родным горадзе і бліжэйшай ваколіцы вучыў пакаянню. Францішак даў сваёй супольнасці статут, складзены з евангельскіх строфаў, — яго называюць прастатутам, — у якім быў заклік да радыкальнага ўбоства і асабістага вырачэння. Спачатку гэтая супольнасць атрымала ад Папы вуснае зацвярджэнне прынцыпаў супольнага жыцця, Літургіі гадзінаў, а таксама абвяшчэнне пакаянных казанняў Францішкам і некаторымі братамі. У гэтай супольнасці перадусім рабіўся акцэнт на неабходнасці наследаваць Хрыста, жыць паводле Евангелля, любіць усё стварэнне, а асабліва — найбольш церпячых, напрыклад, пракажоных, якіх было шмат у тыя часы. Акрамя таго, прадпісваліся прастата, шчырасць, унутраная пастава прыніжэння, абсалютнае ўбоства, індывідуальнае і супольнае, жыццё з уласнай працы. Закон пачаў хутка развівацца. Праз некаторы час прынцыпы францішканскага жыцця прынялі жанчыны. Святы Францішак і яго паплечніца святая Клара засноўваюць закон францішканак, вядомых як убогія кларыскі. Францішак таксама склаў для іх статут манаскага жыцця. У 1221 годзе быў заснаваны Трэці закон, які ахопліваў свецкіх людзей, што прагнулі жыць паводле прынцыпаў, абвешчаных бедняком з Асізі. Францішак з кардыналам Хагалінам — пазнейшым Папам Грыгорыем ІХ — напісалі для гэтай супольнасці першы статут. Цяперашні статут Францішканскага закону свецкіх, зацверджаны ў 1978 годзе Папам Паўлам VI, ставіць перад свецкімі францішканамі, апрача асабістага абавязку імкнення да дасканаласці ў духу Другога Ватыканскага Сабору, таксама новыя заданні: уключацца ў дзейнасць мясцовага Касцёла (парафіі), а калі ўмовы дазваляюць, то і — у больш шырокім дыяпазоне — браць на сябе адказнасць за яго прысутнасць у свеце. Дзейнасць свецкіх францішканаў у жыцці парафіі праяўляецца ў клопаце аб чысціні святыні. У парафіі свецкія францішкане — гэта група, якая моліцца ў буднія дні падчас святой Імшы, а таксама падчас маёвых, ружанцовых або прынагодных набажэнстваў, такіх як эўхарыстычныя набажэнствы, штомесячныя адарацыі, малітоўныя чуванні; яны ўтвараюць найбольш стабільную і надзейную супольнасць парафіі. Старэючае грамадства і эканамічныя цяжкасці мабілізуюць свецкіх францішканаў да аказання дапамогі хворым, непаўнавартасным, старым. Яны атуляюць клопатам перадусім членаў уласнай супольнасці, але па меры магчымасцяў ахопліваюць таксама іншых церпячых. Найменш заўважным і адначасова неймаверна важным з’яўляецца ўздзеянне свецкіх францішканаў прыкладам і жыццём на сваё асяроддзе. Аб місіі свецкіх францішканаў у сучасным свеце нагадваў Вялікі Папа Ян Павел ІІ, гаворачы: «Любіце, вучыцеся, жывіце вашым Статутам, бо заключаныя ў ім каштоўнасці — выключна евангельскія. Жывіце гэтымі каштоўнасцямі ў братэрскай супольнасці і ў свеце, у які — на моцы вашага свецкага паклікання — вы ўключаныя і ўкаранёныя. Жывіце гэтымі евангельскімі каштоўнасцямі ў вашых сем’ях, перадаючы веру з малітваю, уласным прыкладам і праз выхаванне, а таксама па-евангельску перажывайце патрабаванне ўзаемнай любові, вернасці і пашаны да жыцця» (Insegnamenti, V/3, 1982, s. 613.). Гаворачы пра вечныя каштоўнасці паклікання свецкіх паслядоўнікаў святога Францішка, Слуга Божы Ян Павел ІІ, прамаўляючы да Міжнароднай рады Францішканскага закону свецкіх, сказаў: «Асноўным элементам вашага харызмату з’яўляецца захаванне Евангелля Хрыста. Гэта звязана з пастаянным і руплівым разважаннем над асобаю, справаю і місіяй Езуса, які ёсць цэнтрам нашай веры. У гэтых адносінах святы Францішак з’яўляецца адным з найбольш захапляльных праваднікоў у гісторыі хрысціянскай духоўнасці. Ён хацеў пазнаць Евангелле і жыць ім sine glossa («без каментарыя»), гэта значыць літаральна, рэалізуючы яго найбольш радыкальныя патрабаванні. Пастаўлены ў прывілеяванае становішча Хрыстом Укрыжаваным праз містычную з’яву стыгматаў, Францішак Асізскі быў для натоўпаў вернікаў на пачатку ХІІІ стагоддзя як сапраўдны „другі Хрыстус“» (Прамова Святога Айца Яна Паўла ІІ, скіраваная да Міжнароднай рады Францішканскага закону свецкіх, абвешчаная 19 чэрвеня 1985 г.: Studia Franciszkaсskie. T. 3. Poznaс, 1988 r. s. 29.). У іншым месцы Папа гаворыць: «Францішак даручае сваім духоўным сынам і дочкам, якія жывуць у свеце, вучыцца заўсёды шукаць асобу Хрыста, які жыве і дзейнічае ў братах, у Святым Пісанні, у Касцёле і літургічных чынах (Статут, 5); рабіць з малітвы і кантэмпляцыі сутнасць уласнага быцця і дзейнасці, наследуючы Езуса, які быў сапраўдным шанавальнікам Айца (Статут, 8); жыць у поўнай еднасці з Папам, біскупамі і святарамі» (Статут, 6) (Тамсама прамова Святога Айца Яна Паўла ІІ). Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.  
Legio Mariae — Легіён Марыі
09.07.2008 13:34
У сваёй збаўчай задуме Бог пажадаў, каб збаўленне ў Хрысце, за справаю Духа Святога, адбылося праз пасрэдніцтва Марыі. Езус у тэстамэнце з крыжа на Галгоце вызначыў Марыі заданне — быць Маці для ўсіх людзей, пачынаючы ад Апостала Яна, які «ўзяў Яе да сябе» (Ян 19, 27). Тым самым Збаўца ўказаў усяму чалавецтву Марыю як надзейную дапамогу і найкарацейшы шлях да збаўлення. Легіён Марыі — гэта супольнасць католікаў, якія са згоды Касцёла і пад апекаю Беззаганнай Марыі, Пасрэдніцы ласкаў, арганізаваныя на ўзор арміі, каб дапамагаць Касцёлу ў барацьбе супраць сілаў зла. Члены гэтай супольнасці выбралі менавіта Марыю як найкарацейшы шлях да святасці і збаўлення. Гэты апостальскі рух узнік у Ірландыі, у Дубліне, 7 верасня 1921 года, у вігілію свята Нараджэння Беззаганнай Марыі. Першы прэзідыум, які быў створаны пад кіраўніцтвам Фрэнка Дафа ў прысутнасці святара, налічваў каля 15 чалавек, сабраных вакол фігуркі Беззаганнай Марыі. Фрэнк Даф (1899–1980 гг.), работнік Міністэрства фінансаў, пад уплывам «Трактата аб сапраўдным набажэнстве да Найсвяцейшай Панны Марыі» святога Людвіка Марыі Грыньён дэ Манфора стаў галоўным кіраўніком Легіёна Марыі, а таксама аўтарам «Падручніка Легіёна Марыі», якім і сёння кіруецца кожны легіянер. Духоўнасць гэтага руху, які ў гэтым годе будзе адзначаць 85-гадавіну свайго існавання, перш за ўсё скіравана да Духа Святога. Пра гэта сведчыць штандар Легіёна з эмблемаю голуба — сімвала сыходжання Духа Святога на Беззаганную Дзеву, прадстаўленую на штандары і на цудоўным медаліку, які легіянеры Марыі раздаюць з мэтаю здабывання душаў для Хрыста. Дух Святы — гэта Асоба, перад якой легіянер Марыі прыносіць прысягу, прайшоўшы трохмесячнае выпрабаванне. Пастаяннае з’яднанне з Марыяй як нашай Маці становіцца для легіянера Марыі надзейным сродкам дасягнення пакорнасці натхнення Духа Святога. Марыя, як Абранніца Духа Святога, можа выпрасіць усё тое, што патрэбна легіянеру, калі ён будзе выракацца самога сябе. Гэтая практычная апостальская дзейнасць легіянера Марыі вынікае з саборнай Дагматычнай Канстытуцыі аб Касцёле, у якой гаворыцца: «У сваёй апостальскай дзейнасці Касцёл слушна звяртае свой позірк на Тую, якая нарадзіла Хрыста, які быў зачаты ад Духа Святога і народжаны з Дзевы дзеля таго, каб праз Касцёл таксама нараджацца і расці ў сэрцах вернікаў. Гэтая Дзева ў сваім жыцці стала прыкладам таго мацярынскага пачуцця, якое павінна ажыўляць усіх тых, хто супрацоўнічае ў справе адраджэння людзей у апостальскім пасланніцтве Касцёла» (LG, 65.). Мэта Легіёна Марыі — праслаўленне Бога і асвячэнне членаў Легіёну праз штотыднёвыя малітоўныя сустрэчы і практычнае выкананне апостальскай працы. Легіянер Марыі штодзённа чытае абавязковую малітву (tessera). У яго духоўным жыцці важную ролю адыгрывае ружанцовая малітва. Палаючы апостальскім духам здабывання душаў для Хрыста, легіянер імкнецца скарыстаць з удзелу ў святой Імшы і ў буднія дні, з Літургіі гадзінаў, з чытання Святога Пісання, з духоўных чытанняў; а на працягу года прымае ўдзел у закрытых рэкалекцыях, пілігрымках, злётах, днях духоўных сустрэч або іншых супольных набажэнствах. Знаходзячыся пад апекаю духоўнага кіраўніка і маючы яго святарскае благаславенне, легіянер Марыі не адступае ні перад адным апостальскім заданнем. Углядаючыся ў крыж Хрыста, які збавіў свет, легіянер ведае, які кошт збаўлення кожнай душы. Трымаючыся Беззаганнай Маці і наследуючы Яе пакору, ён ідзе з Ёю на заданне, каб прывесці кожную душу да Хрыста. Ідзе да хворых, каб падрыхтаваць шлях святару, які прынясе Віятык, разам з іншымі легіянерамі наведвае духоўна занядбаных парафіянаў. Легіянеры Марыі наведваюць шпіталі, дамы састарэлых і турмы. Праз заступніцтва Яна Хрысціцеля (аднаго з апекуноў Легіёна Марыі) яны прастуюць сцежкі для Пана. Іх можна сустрэць на плошчах, на вакзалах або на вуліцах вялікага горада, дзе яны займаюцца распаўсюджваннем рэлігійнай літаратуры, дэвацыяналіяў і іншага. Тут даволі часта выпрабоўваецца іх апостальская адвага, за якую часам можна паплаціцца жыццём. Вядомы факт ліквідацыі прастытуцыі ў адным з раёнаў Дубліна, аднак жа Фрэнк Даф, які непасрэдна прымаў удзел у гэтай справе, рызыкаваў жыццём. Любоў да несмяротных душаў была мацнейшая за пагрозу смерці. Няма такога чалавека, які б меў духоўную патрэбу і якім не зацікавіўся б легіянер Марыі, не зважаючы на веравызнанне, шануючы кожнага чалавека добрай волі і да канца ведучы барацьбу за кожную душу. Таму Апостальская Сталіца амаль з самага пачатку існавання Легіёна выказвала сваю радасць у сувязі з тым, што існуе гэтая справа, а яе заснавальнік Фрэнк Даф быў запрошаны ў Рым падчас Другога Ватыканскага Сабору і прадстаўлены там усім біскупам і Айцам Сабору. 30 кастрычніка 1982 года Папа Ян Павел ІІ сказаў пра гэты рух наступныя словы: «[Легіён Марыі] на працягу шасцідзесяці гадоў хутка распаўсюдзіўся па свеце і сёння (...) пасля смерці свайго заснавальніка Фрэнка Дафа, існуе ў многіх дыяцэзіях паўсюднага Касцёла. Вы з’яўляецеся рухам свецкіх людзей, якія імкнуцца зрабіць веру лейтматывам свайго жыцця, аж да дасягнення асабістай святасці. Вашае пакліканне (...) быць закваскаю сярод Божага народу. Яно адначасова з’яўляецца хрысціянскім натхненнем да дзейнасці ў сучасным свеце, а таксама пакліканнем да таго, каб набліжаць святара да людзей, і з адказнасцю адносіцца да асноўных заданняў Касцёла. Ваша актыўная дзейнасць легіянераў становіцца яшчэ больш пільнаю справаю, калі параўнаем, з аднаго боку, патрэбы грамадства (...) і патрэбы народаў (...), а з другога — светлыя прыклады тых, хто перад вамі прайшоў праз ваш Рух. (...) Ваша духоўнасць — гэта цалкам марыйная духоўнасць (...), іншымі словамі, вы імкняцеся служыць у духу і з клопатам Марыі кожнай чалавечай асобе, якая з’яўляецца вобразам Хрыста». Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.
Caritas азначае «любоў»
09.07.2008 13:33
Вялікая любоў Бога да свайго стварэння, бясконцая міласэрнасць, аказаная людзям у Езусе Хрысце, з’яўляюцца для нас заклікам любіць адзін аднаго, служыць бліжнім, аддаваць ім свае таленты, свой час, свае сілы. Святы Ян Багаслоў у сваім пасланні піша: «(...) той, хто не любіць брата свайго, якога бачыць, не можа любіць Бога, якога не бачыць» (1 Ян 4, 19-20). Сапраўдная любоў да Бога азначае любоў да Яго ў людзях, створаных на Яго вобраз і падабенства. Абавязак рабіць учынкі міласэрнасці добра разумелі яшчэ першыя хрысціяне, якія дзяліліся сваімі дабротамі з беднымі, удовамі і сіротамі. У старажытных апостальскіх супольнасцях узніклі першыя формы арганізаванай дабрачыннай дапамогі. У сваіх пасланнях святы Павел пералічвае супрацоўнікаў-дыяканаў, якія дапамагалі яму ў выкананні розных служэнняў — як місіянерскіх, так і дабрачынных. У значнай меры дзякуючы братняй любові і разуменню патрэбаў бліжніх Касцёл на працягу стагоддзяў паспяхова развіваўся і ажыццяўляў сваё місіянерскае пасланніцтва. У сваёй першай энцыкліцы «Бог ёсць любоў» Святы Айцец Бэнэдыкт XVI піша: «Любоў да бліжняга, укаранёная ў любові да Бога, з’яўляецца, перш за ўсё, абавязкам кожнага асобнага верніка і таксама заданнем усёй касцёльнай супольнасці (...). Касцёл як супольнасць павінен ажыццяўляць любоў праз учынкі. Адсюль вынікае, што любоў патрабуе таксама арганізацыі, каб яна магла служыць супольнасці ўпарадкавана» (Deus caritas est, 20.). У наш час цяжка нават пералічыць усе тыя разнастайныя дабрачынныя ініцыятывы, якія ажыццяўляюцца ў Касцёле. Вялікая частка гэтых ініцыятываў рэалізуецца найбольш вядомай дабрачыннай арганізацыяй у Касцёле, якая называецца «Карытас». Слова caritas — лацінскае, яно азначае «любоў» у кантэксце братняй дапамогі і апекі. Гэтым тэрмінам з канца XIX стагоддзя акрэсліваюцца таксама розныя кірункі дзейнасці Каталіцкага Касцёла ў галіне дабрачыннасці. Выкарыстанне агульнага тэрміну для касцёльнай дабрачыннай дзейнасці было звязана з імкненнем яе каардынацыі і аб’яднання. Касцёл працаваў у сферы дабрачыннасці на працягу ўсёй сваёй гісторыі (цэнтрамі дабрачыннай працы былі пераважна кляштары і сядзібы біскупаў), але толькі на працягу апошніх ста гадоў былі створаны спецыялізаваныя структуры, заданне якіх — каардынацыя дабрачыннай дзейнасці Касцёла. На беларускіх землях Касцёл таксама ніколі не забываўся пра свой абавязак несці дапамогу тым, каму яна найбольш патрэбная. Дабрачыннай дзейнасцю ў нашай краіне займаліся перш за ўсё манаскія супольнасці, большасць з якіх адным са сваіх заданняў лічылі апеку над беднымі, хворымі, калекамі, сіротамі. Больш за 20 ордэнаў, як маглі, дапамагалі гаротнікам. Напрыклад, шпіталі айцоў баніфратраў, дзейнасць якіх была скіраваная на аказанне лекарскай дапамогі і апекі, існавалі ў Гродне, Мінску, Навагрудку і іншых месцах. Першыя спробы надаць касцёльнай дабрачыннай дзейнасці інтэграваны характар мелі месца на пераломе ХІХ–ХХ стагоддзяў у Львове, Познані і Вільні, дзе паўсталі адпаведныя аб’яднанні і таварыствы. Пасля рэвалюцыі ў Расіі і наступных гістарычных падзеяў Касцёл на ўсходзе Беларусі апынуўся ва ўмовах жорсткага пераследу і таму не мог ажыццяўляць ніякай дабрачыннай дзейнасці. Але ў парафіях Заходняй Беларусі, якія належалі да Віленскай архідыяцэзіі, Пінскай і Ломжынскай дыяцэзій, у міжваенны перыяд ствараліся і квітнелі арганізацыі «Карытас». Акрамя таго, дабрачынную дзейнасць на тэрыторыі Беларусі праводзілі шматлікія манаскія супольнасці (пераважна жаночыя), сярод якіх сёстры назарэтанкі, сёстры Беззаганнага Зачацця Марыі, сёстры францішканкі Святой Сям’і, місіянеркі Святой Сям’і і шмат іншых. Сёстры мелі ў сваёй апецы дзіцячыя прытулкі, дамы састарэлых, сталоўкі для бедных, начлежкі, інтэрнаты для моладзі. У аддаленых парафіях, дзе моладзь была пазбаўлена ўсялякай магчымасці вучыцца, яны праводзілі курсы ткацтва, кравецтва, вышывання, а таксама працавалі ў шпіталях і амбулаторыях, арганізоўвалі летні адпачынак для дзяцей і моладзі. Атэістычная палітыка савецкай дзяржавы ў пасляваенныя гады прывяла да ліквідацыі манаскага жыцця і дэзарганізацыі структуры Касцёла на ўсёй тэрыторыі Беларусі. У выніку сацыяльная дзейнасць каталікоў была цалкам спынена. Яе адраджэнне пачалося толькі напрыканцы 80-х гадоў мінулага стагоддзя. Сёння «Карытас» на Беларусі з’яўляецца арганізацыяй, якая ажыццяўляе і накіроўвае дабрачынную дзейнасць у мясцовым Каталіцкім Касцёле. «Карытас» дзейнічае на падставе ўласнага статуту як Дабрачыннае каталіцкае таварыства. Вышэйшым кіраўніком кожнай дыяцэзіяльнай структуры з’яўляецца біскуп-ардынарый дыяцэзіі. Уся дабрачынная дзейнасць Касцёла падпарадкоўваецца Канферэнцыі Каталіцкіх Біскупаў у Беларусі. Ва ўсіх дыяцэзіях існуюць свае дыяцэзіяльныя арганізацыі «Карытас». Кожная з іх мае цэнтральнае бюро і філіялы, створаныя ў некаторых парафіях, якія аказваюць дапамогу церпячым непасрэдна на ўзроўні парафіі. Іх заданнем з’яўляецца вывучэнне патрэбаў і магчымасцяў дапамогі людзям у парафіяльнай супольнасці, аказанне дапамогі гэтым церпячым і выхаванне парафіянаў у духу дабрачыннасці і любові да бліжняга. Кожны католік мае маральны абавязак удзельнічаць у дабрачыннай дзейнасці Касцёла сваёю пасільнаю дапамогаю, малітоўнаю і матэрыяльнаю падтрымкаю. Гэта і будзе дзейсным выкананнем Хрыстовай запаведзі любові да бліжняга. Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.
Апостальскі рух «Сям’я сем’яў»
09.07.2008 13:32
Слуга Божы Ян Павел ІІ у апостальскай адгартацыі Familiaris сonsortio аб заданнях хрысціянскай сям’і ў сучасным свеце вучыць, што, «пастаянна застаючыся ў касцёльнай сферы, якая з’яўляецца суб’ектам, адказным за душпастырства сем’яў, трэба ўзгадаць розныя згрупаванні вернікаў, дзе ва ўсёй паўнаце выяўляецца і жыве таямніца Хрыстовага Касцёла. Такім чынам, трэба прызнаць і ацаніць — кожную ў залежнасці ад яе характэрных рысаў, мэтаў, адметнасці і ўласных метадаў — разнастайныя касцёльныя супольнасці, розныя групы і шматлікія рухі, якія па-рознаму, пад рознымі назвамі і на розных узроўнях уключаны ў душпастырства сем’яў» (FC, 72.). Адным з такіх апостальскіх рухаў, які актыўна далучыўся да душпастырства сем’яў, з’яўляецца рух «Сям’я сем’яў». Яго мэта — адраджэнне і асвячэнне сям’і праз імкненне да паўнаты сакрамэнтальнага жыцця, свядомае і ахвярнае служэнне Касцёлу, а таксама прысвячэнне сябе Марыі — Маці Касцёла. Рух робіць усё, што толькі магчыма, каб дапамагчы сваім членам вызваліць духоўныя сілы і пераканацца ў тым, што з дапамогаю Божай ласкі сям’я можа, нават у самых складаных сітуацыях, выканаць сваё галоўнае пакліканне — дасягнуць паўнаты развіцця і сапраўднага шчасця, а таксама можа быць дзейснаю дапамогаю для іншых сем’яў, якія знаходзяцца ў небяспецы або цяжкай духоўнай сітуацыі. Рух «Сям’я сем’яў» быў створаны ў 1952 годзе ў Варшаве па ініцыятыве маладых сужэнстваў, якія адчувалі неабходнасць у такой супольнасці. Яны выступілі з ініцыятывай, каб сустракацца ў малых групах сужэнскіх пар і дапамагаць адно аднаму ў разуменні таямніцы сакрамэнту сужэнства. Айцом новага руху і тым, хто стварыў яго духоўнасць, стаў кардынал Стэфан Вышынскі, Прымас тысячагоддзя, які на працягу многіх гадоў айцоўскай прысутнасці, клопату і дапамогі прапаноўваў руху адпаведныя формы працы, а ў 1957 годзе сам даў назву новым, усё больш шматлікім супольнасцям маладых сужэнстваў і сем’яў. Сэнс існавання і працы руху «Сям’я сем’яў» Прымас акрэсліў, як «выхаванне хрысціянскіх сем’яў для вернай сужэнскай любові, ахвярнага бацькоўства і ўзаемадапамогі паміж сем’ямі». Пры гэтым ён сцвердзіў, што «„рух Сям’я сем’яў“ фармуе сваіх членаў у духу прысвячэння сябе Маці Божай і адказнасці за Касцёл». Гэтыя словы заснавальніка заўсёды былі для «Сям’і сем’яў» галоўнаю праграмаю. Святарскую паслугу і пастаянную духоўную апеку, якая аказвалася руху «Сям’я сем’яў», кардынал Вышынскі даручыў святарам-палатынам. Па меры развіцця апостальскай працы суадказнасць за гэтую справу ўзялі на сябе таксама і свецкія асобы, апекуны групаў старэйшых і маладых сужэнстваў і сем’яў. Харызмат руху «Сям’я сем’яў» — дух супольнасці, які выяўляецца ў працы, у малітве, а таксама ва ўзаемнай сямейнай сувязі ў штодзённым жыцці, у яго радасцях і засмучэннях. Знамянальнаю рысаю Руху з’яўляецца асаблівая сувязь з Маці Божаю і адкрытасць на патрэбы Касцёла. Таму што, згодна з вучэннем Слугі Божага Яна Паўла ІІ, «Маці Касцёл нараджае, выхоўвае, будуе хрысціянскую сям’ю, выконваючы адносна яе збаўчую місію, атрыманую ад Пана. Абвяшчаючы слова Божае, Касцёл аб’яўляе хрысціянскай сям’і яе сапраўдную тоеснасць, тое, чым яна ёсць і чым павінна быць паводле Божай задумы; здзяйсняючы сакрамэнты, Касцёл узбагачае і ўмацоўвае хрысціянскую сям’ю Хрыстоваю ласкаю, каб асвячаць яе дзеля хвалы Айца; праз абвяшчэнне з новаю сілаю новай запаведзі любові Касцёл натхняе і вядзе хрысціянскую сям’ю да служэння любові, каб яна наследавала і перажывала такую самую любоў пасвячэння і ахвяры, якую Хрыстус мае да ўсяго чалавецтва» ( FC, 49.). Таму духоўнасць членаў «Сям’і сем’яў» з самага пачатку апіраецца на некалькі слупоў: эклезіяльнасць — свядомае далучэнне да актуальных праблемаў паўсюднага і мясцовага Касцёла з пачуццём адказнасці за яго развіццё; марыйнасць — разлічванне ва ўсім на Марыю і адданне Ёй у апеку і ў Яе распараджэнне сябе, уласнай сям’і, а таксама ўсяго руху «Сям’я сем’яў»; сямейнасць — асаблівая чуллівасць да сям’і, тым больш шматдзетнай, стварэнне сямейных колаў, здольных да ахвярнага служэння іншым і дапамогі маладым сужэнствам у адпаведным разуменні сутнасці сужэнства, жаданне прыйсці на дапамогу ўсім сем’ям, якія гэтага патрабуюць. Дзейнасць Руху мае на мэце паглыбленне веры, стварэнне сямейнай супольнасці і супольнасці сем’яў, а таксама фармаванне свецкіх асобаў як лідэраў і апекуноў для апостальскай працы ў меншых групах і супольнасцях. Кіруюць імі душпастыры Руху і дасведчаныя свецкія аніматары. Асноўная апостальская дзейнасць Руху рэалізуецца ў сямейных групах; у групах дзяцей, моладзі, а таксама ў групах, якія аказваюць дапамогу патрабуючым, і ў сямейных кансультацыях. Сем’і, сабраныя ў парафіяльных групах, сустракаюцца не радзей, чым раз на месяц на тэрыторыі сваіх парафій. Гэтыя супольнасці ствараюцца часцей за ўсё з асобаў і сем’яў, якія ведаюць адно аднаго з дзяцінства і з часоў вучобы ці з’яўляюцца сваякамі. Агульную душпастырскую апеку над імі ажыццяўляе пробашч або прызначаны ім святар. Парафіяльныя групы рэалізуюць прынятую рухам праграму апостальства, заўсёды звязаную з праграмай літургічнага года, якая абвяшчаецца мясцовым Касцёлам. Апрача таго, яны вядуць апостальскую працу на карысць парафіі і актыўна ўдзельнічаюць у акцыях, арганізаваных пробашчам. Душпастырская і апостальская праца ў групах бацькоў малодшых дзяцей вядзецца ў выбраныя нядзелі падчас сустрэчаў для дзяцей. Мэта гэтай працы — ахапіць духоўнаю апекаю ўсю сям’ю дзіцяці і прыцягнуць яе да ўдзелу ў Руху. У руху «Сям’я сем’яў» душпастырскаю апекаю ахоплена таксама працуючая моладзь і студэнты. Шматлікія святарскія і манаскія пакліканні паходзяць з «Сям’і сем’яў». Члены руху «Сям’я сем’яў» дапамагаюць адно аднаму. Больш заможная сям’я дапамагае бяднейшай, маладзетная — шматдзетнай, мацнейшая — слабейшай, або той, якая знаходзіцца ў небяспецы. Гэта рэалізуецца непасрэдна паміж сем’ямі або ў карытатыўных супольнасцях «Дапамога — сям’я сям’і». Дыпламаваныя спецыялісты кіруюць таксама кабінетамі натуральных метадаў распазнавання плоднасці. Рух арганізуе штогод «канікулы з Богам» — рэкалекцыі падчас канікулаў для ўсёй сям’і. Канікулярныя выезды для асобаў, якія маюць сціплыя фінансавыя магчымасці, падтрымліваюцца Рухам і больш багатымі сем’ямі. Важную ролю адыгрываюць сустрэчы ўсёй супольнасці ва ўрачыстасць Святой Сям’і і свята Ахвяравання Пана, якія лічацца патранальнымі святамі «Сям’і сем’яў». Фармальнае далучэнне да Руху адбываецца праз складанне Акта даручэння свайго жыцця і сваёй сям’і Маці Божай «у мацярынскую няволю любові». Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.
Парафія як месца хрысціянскай фармацыі
09.07.2008 13:30
Паводле касцёльнага права, «парафія — гэта акрэсленая супольнасць вернікаў, створаная на пастаянны тэрмін у партыкулярным Касцёле (дыяцэзіі), пастырскі клопат над якой даручаецца пробашчу як яе ўласнаму пастыру» (ККП, кан. 515/1.). Як найменшая адміністрацыйная адзінка Касцёла, парафія была створана з мэтаю больш дзейснага пранікнення з абвяшчэннем Евангелля, катэхізацыяй, сакрамэнтамі і душпастырскай апекай ва ўсе асяроддзі. Разам з тым, парафія з’яўляецца спецыфічным месцам сустрэчы Касцёла са светам, а таксама евангельскага ўздзеяння Касцёла ў свеце. Нам нельга забываць, што парафія ўяўляе сабой супольнасць вернікаў, заданне якіх — паяднаць свет з Хрыстом у будаванні збаўчай рэчаіснасці Касцёла. З гэтага пункту гледжання яе называюць супольнасцю асвячэння і евангелізацыі. Парафіяльная супольнасць асвячаецца праз сакрамэнты, а справа евангелізацыі больш дзейсна ажыццяўляецца ў разнастайных парафіяльных супольнасцях. Праз справаванне сакрамэнтаў Бог праслаўляецца, чалавек асвячаецца, а містычнае Цела Хрыста ўзрастае. У той жа час, дзякуючы разважанню над Божым словам, адарацыі Найсвяцейшага Сакрамэнту, удзелу ў рэкалекцыях, місіях, у розных набажэнствах, вернікі не толькі ўшаноўваюць Бога, але ствараюць супольнасць дзяцей Божых (Пар. SC, 59.). Галоўным месцам дзейнасці і распачынання ўсялякіх душпастырскіх ініцыятываў у парафіі з’яўляецца святыня. Парафія, а асабліва касцёл, часта ўспрымаецца як установа, дзе вырашаюцца розныя справы, звязаныя, напрыклад, з хростам дзіцяці, шлюбам або пахаваннем. Для многіх людзей кантакт з парафіяй як супольнасцю на гэтым заканчваецца. Парафія, як і ўвесь Касцёл, — гэта народ, асвечаны прысутнасцю Хрыста, які пастаянна — праз перамену сэрцаў, навяртанне і пакаянне — крочыць да святасці. Такім чынам, у хрысціянскай фармацыі патрэбна катэхізацыя не толькі дзяцей, моладзі, але таксама дарослых. Нельга ў гэтым выпадку абмяжоўвацца толькі падрыхтоўкай да першай споведзі і першай святой Камуніі. Многія людзі маюць памылковае перакананне, што калі дзіця было ў першай споведзі і святой Камуніі, то яму не патрэбна далейшая катэхізацыя. Кожны хрысціянін абавязаны паглыбляць, развіваць і перадаваць далей сваю веру. Парафіяльная супольнасць, ажыўленая апостальскім духам, пакліканая таксама да місійнага прапаведвання і сведчання веры. Яна не можа клапаціцца толькі пра захаванне веры тых, хто ўжо верыць і жыве вераю. Парафіяльная супольнасць павінна заахвочваць да веры, весці да яе тых, хто яе яшчэ не мае альбо страціў. Душпастырства, усведамляючы свае заданні і існуючую небяспеку, не можа абмежавацца толькі традыцыйнымі формамі, нават калі б яны былі самым лепшымі. У апошнія гады мы заўважаем дынамічнае развіццё рухаў, таварыстваў і рэлігійных груп, якія ўтвараюцца на тэрыторыі парафіі. Карыстаючыся іх вопытам, мы пастаянна шукаем новых формаў перадачы Евангелля. Гэтыя групы трэба цаніць і падтрымліваць, выходзячы насустрач патрэбам сучаснага чалавека. Стварэнне шматлікіх душпастырскіх груп у парафіі сёння з’яўляецца дзейсным сродкам у ажыццяўленні рэлігійнай і маральнай перамены чалавечых сэрцаў. Мэта гэтых супольнасцяў — належнае стаўленне да Святога Пісання і паглыбленне ведаў аб ім, любоў да Эўхарыстыі, Касцёла і сакрамэнтаў. Радуе таксама тое, што створаныя рэлігійныя супольнасці лягчэй пранікаюць у гарадскія і вясковыя асяроддзі, становячыся зародкам хрысціянскага жыцця. Яны прысвячаюць шмат увагі ўбогім, людзям, выкінутым па-за межы грамадства, і праз гэта далучаюцца да перамены секулярызаванага грамадства. Супольнасці, якія дзейнічаюць у Касцёле, з’яўляюцца як бы «жывымі ячэйкамі ў арганізме», у іх пульсуе евангельскае жыццё. Унікаючы ў рэальныя праблемы людзей, яны прапануюць канкрэтныя вырашэнні гэтых праблем і абвяшчаюць Евангелле не толькі увогуле, вялікім грамадскім групам, але і асобным людзям. Такія супольнасці, афіцыйна прызнаныя Касцёлам, прапануюцца як натуральная, прыстасаваная да сённяшніх часоў форма парафіяльнага душпастырства. Часам такія супольнасці называюцца «касцёльнымі супольнасцямі», таму што гэта супольнасці веры, надзеі і любові, створаныя на аснове слухання Божага слова, справаванай Эўхарыстыі і служэння ў касцёле ў лучнасці з душпастырам. Праяўляючы сапраўдную салідарнасць з асобамі найбольш патрабуючымі, актыўна далучаючыся да паслугі валанцёраў, уключаючыся ў вырашэнне грамадскіх праблемаў, прымаючы актыўны ўдзел у грамадскім жыцці свайго асяроддзя, — гэтыя супольнасці з’яўляюцца важным пунктам суаднясення для ўсіх, хто патрабуе навяртання, уключэння ў служэнне чалавеку, а таксама ў служэнне грамадскай справядлівасці і сапраўднай свабодзе. Будучы маленькімі групамі, такія супольнасці маюць большыя шансы індывідуальнага ўздзеяння на вялікія групы людзей. Яны ідуць да іх не толькі з Евангеллем, але і з матэрыяльнаю дапамогаю, уключаюцца ў грамадскія справы і вядуць дыялог з рознымі свецкімі інстытутамі, каб атрымаць падтрымку для найбольш патрабуючых. Незвычайная з’ява дынамічнага развіцця каталіцкіх рухаў і таварыстваў, у склад якіх уваходзяць свецкія асобы, назаўсёды ўпісалася ў рэчаіснасць часоў пералому тысячагоддзяў хрысціянства. Гэтая з’ява красамоўна сведчыць пра жыццяздольнасць Касцёла. Святы Айцец Ян Павел ІІ назваў гэты феномен «сапраўднаю вясною Духа Святога». У красавіку 1987 года ў Рыме, на заканчэнне звычайнага Сіноду біскупаў, прысвечанага пакліканню і місіі свецкіх у Касцёле і свеце, Айцы Сіноду скіравалі да народу Божага пасланне, у якім між іншым напісалі: «Свецкія вернікі ў пераважнай большасці з’яўляюцца паслядоўнікамі і вучнямі Хрыста ў тых асяроддзях, якія мы называем „светам“: у сям’і, на працы, у мясцовай супольнасці. Іх заданнем заўсёды было, а сёння тым больш, насычаць гэтыя сферы рэчаіснасці Духам Хрыста і такім чынам асвячаць свет і супрацоўнічаць у справе будавання Валадарства [Божага]. Яны таксама пакліканы сведчыць аб Евангеллі і весці дыялог з усімі людзьмі». Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.
Місія Маці Божай Фацімскай
09.07.2008 13:27
« Урэшце Маё Беззаганнае Сэрца затрыумфуе » З аб’яўленняў Маці Божай у Фаціме Місія Маці Божай Фацімскай Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі была заснавана ў 1994 годзе. Мэты дзейнасці Місіі — распаўсюджванне Набажэнства першых суботаў месяца, сэнсу фацімскіх аб’яўленняў, малітвы Жывога Ружанца (у адзінай для ўсіх інтэнцыі — аб трыумфе Беззаганнага Сэрца Марыі), адарацыя Найсвяцейшага Сакрамэнту, а таксама абарона жыцця, асабліва зачатых дзяцей, якім пагражае небяспека смерці, апека адзінокіх і шматдзетных маці, распаўсюджванне акцыі «Духоўнае ўсынаўленне». Калі мы чуем аб аб’яўленнях у Люрдзе, Ля Салет ці ў Фаціме, то часцей за ўсё цікавімся аздараўленнямі, цудамі ці навяртаннямі. І, на жаль, мала звяртаем увагі на тое, якія пажаданні Маці Божая скіроўвае ў гэтых аб’яўленнях да нас, якія пасланні абвяшчае Яна людзям і ўсяму свету. Аднак, чытаючы пра выказванні Беззаганнай Панны Марыі падчас Яе аб’яўленняў, — незалежна ад таго, дзе яны адбываліся, мы можам змясціць іх у адной фразе, якую Багародзіца сказала ў Фацімскім аб’яўленні ў кастрычніку 1917 годзе: «Я прыйшла нагадаць людзям, каб яны змянілі сваё жыццё і грахамі не засмучалі Пана Езуса». Аднак Маці Божая не толькі перасцерагае, напамінае нам, але і ўказвае папераджальныя сродкі, указвае шлях ацалення, якім з’яўляецца перапрашэнне Божай справядлівасці за ўчыненыя грахі. Маці Божая ў другім аб’яўленні ў Фаціме сказала Лючыі: «Тым, хто прыме гэтае набажэнства [набажэнства першых суботаў], абяцаю паратунак». Яна таксама запэўніла: «Тваім ратункам і дарогаю, якая давядзе цябе да неба, да Бога, будзе Маё Беззаганнае Сэрца». Гэтае абяцанне Багародзіцы не прамінае і не праміне ніколі. Гэта зварот, скіраваны да кожнага з нас, дзеля нашага ратунку. І сёння Маці Божая Ружанцовая з Фацімы так, як і ў 1917 годзе, заклікае нас усёю моцаю свайго Мацярынскага Сэрца: «Пакайцеся! Ратуйце сябе саміх і свет, молячыся Ружанец! Непарушна давярайцеся Майму Беззаганнаму Сэрцу, Сэрцу Маці Адкупіцеля свету!». Ва ўспамінах сястры Лючыі чытаем: «10 снежня 1925 года з’явілася Найсвяцейшая Панна (...) і сказала: „... аб’яві ад Майго імя, што Я прыбуду ў гадзіну смерці з ласкамі, патрэбнымі для збаўлення, да ўсіх тых, хто на працягу пяці месяцаў у першыя суботы прыступіць да споведзі, прыме Святую Камунію, згаворыць адзін Ружанец і на працягу 15 хвілін разважання над ружанцовымі таямніцамі разам са Мной будзе маліцца, каб перапрасіць Пана Бога“». Мэтаю набажэнства першых субот не павінна быць выпрошванне якіх-небудзь асабістых ласкаў. Усё ў ім павінна быць перапрашэннем Сэрца Марыі, учыненым любячым сэрцам. Вельмі важна тут «чыстая інтэнцыя», якая павінна спадарожнічаць фацімскай форме культу Беззаганнага Сэрца Марыі. Бог прагне, каб мы былі бескарыслівымі, каб навучыліся забываць пра сябе і ўсю сваю ўвагу сканцэнтравалі толькі на Езусе і Яго Маці. Таму пяць першых суботаў з’яўляюцца незвычайнаю школаю, у якой вучацца найважнейшай хрысціянскай цноце: любіць Бога больш за ўсё. Згодна з просьбаю Маці Божай, набажэнства першых суботаў павінна ўключаць ў сябе: 1. Споведзь і святую Камунію. 2. Малітву адной часткі Ружанца. 3. Разважанне аб таямніцах Ружанца (на працягу 15 хвілін). 4. Інтэнцыю перапрашэння Беззаганнага Сэрца Марыі. Чаму ўстаноўлена менавіта пяць перапрашальных суботаў? «Дачка Мая, — сказаў Езус сястры Лючыі. — Прычына простая. Гэта датычыць пяці відаў знявагаў і блюзнерстваў, якімі зневажаецца Беззаганнае Сэрца Марыі». Затым Збавіцель указаў на гэтыя знявагі: 1. Абраза Беззаганнага Пачацця. 2. Абраза Яе Дзявіцтва. 3. Абраза Яе Божага Мацярынства, калі прызнаюць Яе толькі як Маці чалавека. 4. Усе тыя знявагі, якімі імкнуцца адкрыта пасеяць у сэрцах дзяцей абыякавасць, пагарду, і нават нянавісць да Беззаганнай Маці. 5. Блюзнерствы, якімі зневажаюць Маці Божую ў Яе святых абразах. Набажэнства першых суботаў павінна абудзіць у нас прагу пастаяннага перапрашэння Бога і Беззаганнага Сэрца Марыі за грахі, блюзнерствы і абыякавасць людзей. Тыя, хто практыкуе гэтае набажэнства, павінны вучыцца жыць у духу штодзённага перапрашэння, прыклад якога нам даюць фацімскія дзеці. Сястра Лючыя пісала да сваёй хроснай маці 1 лістапада 1927 года: « (...) Гэта шчасце — мець магчымасць даць нашай Найдаражэйшай нябеснай Маці гэты доказ любові, якога Яна ад нас чакае. Што датычыць мяне, то я павінна прызнацца, што ніколі не адчувала сябе такою шчасліваю, як тады, калі наступае першая субота. Ці ж не самае вялікае шчасце для нас — цалкам аддаць сябе Езусу і Марыі і любіць Іх, выключна Іх, без ніякіх умоваў? Добра бачым гэта ў жыцці святых... Яны былі шчаслівыя, бо любілі, і мы (...) павінны старацца любіць, як яны, не толькі для таго, каб радавацца прысутнасці Хрыста, што найменш важна (калі і не радуемся Яго прысутнасці тут, то будзем радавацца там), але для таго, каб даваць Езусу і Марыі ўцеху і радасць быць любімымі. Калі нам удасца зрабіць так, што яны ўбачаць сябе любімымі, не ведаючы, хто так любіць Іх, і праз гэтую любоў шмат душаў будзе ўратавана, то, думаю, гэта ўжо мае сэнс». Набажэнства першых суботаў павінна стаць знакам чыстай, бескарыслівай любові. Езус і Марыя запрашаюць нас да такой любові Бога. Ці ж можна не адказаць на іх запрашэнне? Ці ж можна адмовіцца ад самага вялікага шчасця? Таму не змарнуйма фацімскіх абяцанняў. Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.
Аўторак, 8 ліпеня 2008
Рухі адарацыі Найсвяцейшага Сакрамэнту
08.07.2008 16:30
« Не шкадуйце часу на адарацыю » Слуга Божы Ян Павел ІІ Лацінскае слова adoratio азначае «ўшанаванне і праслаўленне». Ва ўсіх рэлігіях адарацыя адносіцца да істотных элементаў рэлігійнага культу. Для хрысціянаў адзіным аб’ектам адарацыі з’яўляюцца Божыя Асобы — Айцец, Сын і Дух Святы. У хрысціянскай традыцыі асаблівае месца займае адарацыя Найсвяцейшага Сакрамэнту — ушанаванне Боскасці і праслаўленне Хрыста, прысутнага пад эўхарыстычнымі постацямі. Адарацыйнае прабыванне перад эўхарыстычным Хрыстом паглыбляе сяброўства чалавека з Богам, дазваляе адкрыць перад Ім сэрца і маліцца ва ўласных патрэбах і патрэбах іншых людзей. Адарацыя Найсвяцейшага Сакрамэнту паглыбляе веру, надзею і любоў, а больш за ўсё падрыхтоўвае да поўнага з’яднання з Хрыстом у святой Камуніі. Такая адарацыя з’яўляецца таксама сведчаннем веры ў рэальную прысутнасць Хрыста ў Эўхарыстыі. У старажытным Касцёле адарацыя Найсвяцейшага Сакрамэнту праяўлялася ў годным і поўным ўдзеле ў Эўхарыстыі. Вялікай пашанай атачалася святая Камунія, якую неслі хворым людзям. Акрамя таго, вернікі былі абавязаныя ўшаноўваць Эўхарыстыю перад яе прыняццем, захоўваючы эўхарыстычны пост і належную ўнутраную паставу. У сярэднявеччы пачалі выстаўляць Найсвяцейшы Сакрамэнт для адарацыі, а таксама з’явіўся звычай кленчыць перад Найсвяцейшым Сакрамэнтам, акаджваць яго і запальваць перад ім вечную лямпу. У пазнейшыя часы, у перыяд барока будаваліся раскошныя алтары, у цэнтры якіх знаходзіўся табэрнакулюм як месца пабывання Уцелаўлёнага Слова Божага, Езуса — Валадара валадароў, а таксама спецыяльныя троны для выстаўлення Найсвяцейшага Сакрамэнту. На працягу стагоддзяў адарацыя выстаўленага Найсвяцейшага Сакрамэнту набывала розныя формы. Вядомы саракагадзінныя набажэнствы, святыя гадзіны і вечныя адарацыі. У сувязі з развіццём гэтых набажэнстваў у Касцёле з’явіліся розныя рухі, брацтвы, якія прычыняліся да таго, каб сярод веруючых паглыблялася ўсведамленне таго, што ў Найсвяцейшым Сакрамэнце алтара пастаянна прысутнічае Уваскрослы Хрыстус — сапраўдны Бог і сапраўдны Чалавек. Саракагадзіннае набажэнства, вельмі распаўсюджанае ў свой час у Віленскай архідыяцэзіі — гэта значыць, на нашых землях, — заключалася ў пастаянным чуванні парафіяльнай супольнасці перад Езусам, утоеным у Найсвяцейшым Сакрамэнце і выстаўленым для адарацыі на працягу ўсяго дня, тры дні падрад, часта з нагоды парафіяльнага адпусту. Адарацыя трывала бесперапынна паміж набажэнствамі на працягу ўсяго дня, так што ў суме гэтае чуванне доўжылася 40 гадзінаў. Пабожныя дзяўчаты і дзяўчынкі ў белых сукенках і белых вэлюмах на галовах кленчылі перад Хрыстом, змяняючы адна адну кожную гадзіну. Такія набажэнствы ў парафіях вельмі садзейнічалі ажыўленню веры, заахвочвалі да поўнага ўдзелу ў Эўхарыстыі. Прапаведнікі шмат увагі прысвячалі тлумачэнню таямніцы Эўхарыстыі і заклікалі да частага прыняцця святой Камуніі. У нас заўсёды вялікай пашанай атачалася таямніца Эўхарыстыі, калі святар нёс Цела Пана хворым. Перад святаром, які нёс Найсвяцейшы Сакрамэнт, ішлі міністранты з запаленымі свечкамі. Родныя і суседзі з запаленымі свечкамі ўкленчыўшы сустракалі Хрыста пры ўваходзе ў дом хворага. Святара, які прыносіў Віятык, віталі эўхарыстычным спевам. Малітоўнае чуванне побач з пакоем хворага трывала падчас яго споведзі, а потым усе ўдзельнічалі ў абрадзе святой Камуніі. Вечная адарацыя — гэта бесперапыннае праслаўленне Пана Езуса ў сакрамэнце Эўхарыстыі вернікамі, рэлігійнымі або парафіяльнымі супольнасцямі. Гэтая форма адарацыі Найсвяцейшага Сакрамэнту ўзнікла ў Італіі, у міланскай катэдры на пачатку ХVІ стагоддзя і паступова распаўсюдзілася па ўсіх касцёлах Мілана. У Рым яна трапіла ў 1548 г. дзякуючы святому Філіпу Нэры, а Папа Клеменс VIII увёў вечную адарацыю ва ўсіх рымскіх касцёлах. Потым таксама ў іншых дыяцэзіях і ў іншых краінах Еўропы была наладжана адарацыя Найсвяцейшага Сакрамэнту так, каб яна трывала на працягу ўсяго года, гэта значыць, пастаянна. У нашым краі вечная адарацыя з’явілася ў канцы ХVІІІ стагоддзя. Яна была арганізавана ва ўсёй дыяцэзіі і ахоплівала ўсе касцёлы і парафіяльныя капліцы. Апрача таго, існуюць таксама касцёлы, у якіх вызначаны спецыяльныя капліцы, дзе можна бесперапынна адараваць выстаўлены Найсвяцейшы Сакрамэнт. Сёння вядома Кола адарацыі Найсвяцейшага Сакрамэнту — рух, які ўзнік пры супольнасці Сясцёр Вечнай Адарацыі Найсвяцейшага Сакрамэнту ў межах гэтак званай Шанштацкай справы, заснавальнікам якой стаў Слуга Божы айцец Ёзаф Кэнтэніх (1885–1968 гг.). У яго могуць уваходзіць усе: святары, законніцы і свецкія асобы; дарослыя, моладзь і дзеці; мужчыны і жанчыны. Кожны з членаў Кола адарацыі можа сам вырашаць ці будзе ён прыходзіць на адарацыю кожны дзень, ці раз на тыдзень, ці раз або некалькі разоў на месяц — у залежнасці ад магчымасцяў. Таксама і час прабывання на адарацыі кожны можа вызначыць сабе сам, напрыклад, пятнаццаць хвілін, паўгадзіны або гадзіну. Члены Кола адарацыі моляцца ў інтэнцыі Святога Айца, Касцёла і свету, у інтэнцыі развіцця Шанштацкай справы, у інтэнцыі ўсіх членаў Кола адарацыі, а таксама ў асаблівых інтэнцыях, атрыманых ад сясцёр. У гэтым годзе, які асаблівым чынам прысвечаны памяці Слугі Божага Яна Паўла ІІ, будзем паслухмяныя яго словам, якія ён скіроўвае да нас у сваім апошнім Апостальскім лісце на Год Эўхарыстыі Mane nobiscum Domine, заахвочваючы да пастаяннай адарацыі Найсвяцейшага Сакрамэнту: «Няхай манаскія і парафіяльныя супольнасці возьмуць на сябе асаблівае абавязацельства эўхарыстычнай адарацыі па-за святой Імшой. Будзем жа доўга заставацца на каленях перад Езусам Хрыстом, прысутным у Эўхарыстыі, кампенсуючы нашаю вераю і любоўю занядбанні, забыццё і нават знявагі, якія спазнае наш Збаўца ў так многіх месцах на свеце». Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.
Эўхарыстычны рух моладзі
08.07.2008 16:28
Эўхарыстычны рух моладзі — гэта касцёльны рух, што аб’ядноўвае дзяцей і моладзь, якія разам перажываюць Евангелле і разам з Езусам хочуць будаваць новы свет. У наш час Эўхарыстычны рух моладзі з’яўляецца міжнародным. У яго ўваходзяць каля трох мільёнаў маладых людзей ва ўсім свеце. Рух нарадзіўся з Эўхарыстычнай круцыяты. На міжнародным кангрэсе ў Люрдзе, які праходзіў у 1914 г., была вызначана неабходнасць стварыць для дзяцей арганізацыю эўхарыстычнага кірунку. Пасля звароту Папы Бэнэдыкта XV, які заклікаў дзяцей усяго свету да малітвы за мір, французскі езуіт айцец Бэсье заснаваў у 1916 г. Эўхарыстычную круцыяту. Яна стала дзіцячай арганізацыяй у рамках Апостальства малітвы, якое праводзілі айцы езуіты. Першыя структуры Круцыяты ўзніклі ў Францыі, пасля чаго яна вельмі хутка распаўсюдзілася ў многіх краінах. У 1921 г. Бэнэдыкт XV афіцыйна зацвердзіў Круцыяту. Наступны Папа Пій ХІ на самым пачатку пантыфікату ў 1922 г. удзяліў сваё благаслаўленне «рыцарам Эўхарыстыі».З 1960 г. Эўхарыстычная круцыята пачынае дзейнічаць па-новаму і становіцца новым рухам. Па прапанове Папы Яна ХХІІІ яна прымае назву Эўхарыстычны рух моладзі. Гэты рух узнік як адказ на патрэбу дастасаваць Круцыяту і яе метады да сённяшняга часу. Можна сказаць, што Эўхарыстычны рух у пэўным сэнсе з’яўляецца вынікам аджорнамэнта (аднаўлення) Другога Ватыканскага Сабору ў галіне эўхарыстычнага выхавання. Вялікай распаўсюджвальніцай эўхарыстычнай пабожнасці сярод моладзі была святая Уршуля Ледухоўская, заснавальніца супольнасці сясцёр уршулянак Сэрца Езуса Канаючага. «Сустрэўшыся» з Круцыятай у Францыі, яна пажадала ахапіць яе дзейнасцю таксама дзяцей у сваёй краіне. Дамовіўшыся з айцом Бэсье і атрымаўшы дазвол займацца гэтым, 1 студзеня 1926 г. маці Уршуля засноўвае першую групу Круцыяты ў Польшчы. Мэта Круцыяты — паказаць Езуса Эўхарыстычнага як Сябру дзіцяці. Езус любіць дзяцей, Ён заўсёды з імі. Непасрэдны персанальны кантакт з Езусам-Сябрам, усведамленне Яго няспыннай прысутнасці а таксама магчымасць размаўляць з Ім могуць быць для дзіцяці тым апірышчам, якое дае пачуццё бяспекі і напаўняе яго сэрца радасцю нават перад абліччам няшчасцяў, што прыходзяць звонку. Рух павінен абудзіць у дзіцяці малітоўнае жыццё і навучыць яго розным формам малітвы, асабліва малітве сваімі словамі. Ужо з наймалодшага ўзросту належыць вучыць дзяцей чыннаму ўдзелу ў святой Імшы, а таксама ў іншых формах Эўхарыстычнага культу. «Цэнтр, вакол якога павінна вярцецца ўсё нашае жыццё, — гэта святая Камунія. У ёй мы найбольш цесна яднаемся з Панам Езусам, які хоча быць спажыткам для беднай, слабой душы, каб умацаваць яе для змагання за неба», — піша святая Уршуля Ледухоўская. Сапраўднае хрысціянскае жыццё — тое штодзённае змаганне за неба, тое духоўнае выхаванне, тая любоў да Езуса ў Гостыі — павінна расці разам з чалавекам. Эўхарыстычны рух моладзі дапамагае дзецям у сістэматычнай працы над сабою, звязвае іх з Касцёлам і рыхтуе да апостальства. Прынцыпы руху такія: маліся, часта прымай святую Камунію, будзь ахвярным, будзь апосталам. Кожны, хто ўваходзіць у Эўхарыстычны рух моладзі, з’яўляецца рыцарам Езуса Хрыста, а значыць, мае свае абавязкі, якія для яго — прычына гонару. Ён павінен не толькі шчыра маліцца, часта ўдзельнічаць у святой Імшы, прымаючы Камунію, і адараваць Езуса ў Эўхарыстыі, але таксама несці радасць, супакой і згоду ў сваё акружэнне і да таго ж не піць алкагольных напояў, не паліць і не спрабаваць наркотыкаў. Дэвіз Эўхарыстычнага руху моладзі — «Валадар над намі, Хрыстэ, заўсёды і ўсюды!». Марыя, Маці Хрыста Валадара — Валадарка руху. Зыходзячы з упэўненасці, што Марыя заўсёды вядзе да Езуса, эўхарыстычнае выхаванне ў Круцыяце мае выразны марыйны акцэнт. Маецца на ўвазе ўстанаўленне сардэчнай сувязі з Маці Божай праз пазнаванне Яе і праз удзел у розных набажэнствах і рэлігійных практыках на ўшанаванне Багародзіцы. Наследуючы Марыю і Яе цноты, удзельнікі руху імкнуцца да святасці па прыкладу святасці Марыі, стараюцца яе дасягнуць і моляцца аб гэтым. Яны жадаюць рэалізаваць сваё жыццё такім чынам, каб выканаць волю Айца Нябеснага, як вучыць гэтаму Марыя — пакорная слуга Пана, — і тады, калі гэтая воля ясная і прыемная, і тады, калі нясе з сабою крыж і цярпенне. Кожнае праяўленне Божай волі Марыя прымала са словамі «Вось Я, слуга Пана, няхай Мне станецца паводле Твайго слова». Сказаўшы гэтыя словы аднойчы, Яна ўсё жыццё ў сваім сэрцам і ўчынках іх паўтарала. Слуга Божы Ян Павел ІІ, абвяшчаючы Сусветны дзень моладзі ў Кёльне на жнівень 2005 г., у сваім апостальскім лісце Mane nobiscum Domine сказаў: «Я жадаю, каб моладзь збіралася вакол Эўхарыстыі, якая з’яўляецца асяродкам жыцця, для ажыўлення сваёй веры і энтузіязму». Верныя пакліканню Вялікага Папы, прысвяцім жа крыху часу знаёмству з Эўхарыстычным рухам моладзі, молячы Маці Хрыста Валадара словамі святой Уршулі Ледухоўскай: «Няхай Найсвяцейшая Маці прывядзе нас да стала Пана, няхай з намі любіць Езуса ў Эўхарыстыі і разам з намі моліцца». Паводле кнігі «Рухі і супольнасці» © «Pro Christo» 2006.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Папа Францішак

Дух хоча жыць у нас –
мы пакліканы да вечнага жыцця